H. M o l en dijk EEN GROTER MONUMENT Het klooster Marienhof herkr ij gt z ij n oude luister De plattegrond uit de vermaarde stedenatlas van Johan Blaeu (1641) biedt ons nog de gelegenheid een blik te slaan in Amersfoort, zo als het in de late middeleeuwen geweest is. De torens en kerken, stadspoorten, andere gebouwen en woonhuizen zijn er als op een scherpe luchtfoto minutieus afgebeeld en er is geen rijke fantasie voor nodig, om zich in te leven in de veilige beslotenheid der oude vesting. Binnen de eerste bewalling verheft zich de machti ge, doch slanke en gratierijke toren van Onze-Lie- ve-Vrouwe, symbool van de grote offerzin der pel grims èn van de allen-omspannende geestelijke eenheid dier dagen. Zinnebeeld van onze laatste gesloten cultuurperiode Op het grootste markt plein, de Hof, staat vanaf de 13e eeuw, de St-Joris- kerk,- uitgegroeid tot een statige, stemmige, drie- schepige hallenkerk, waarbij de dorps-aandoende toren ombouwd werdnabij de voorde in de Amer de Heilige-Geest-kapel, en verder is elk plekje dicht bezet met woonhuizen. Geen hoekje is onbebouwd Tussen de eerste cn de tweede vestinggordel liggen de vele kloosters, kapellen en gestichten: St-Aech- ten, St-Agniete, St-Barbara, St-Jan, het St Pieter en Bloklandsgasthuis, het huis de Poth, de St-Ro- chuskapel, het Weeshuis bij St-Aechten en het fra terhuis Marienhof, alles omgeven door ruime bin nentuinen en kloosterhoven. Wat een geestelijke rijkdom, welk een stedebouw- kundige schoonheid ligt daar binnen de beschut tende dubbele vestinggordel van het kleine stadjeOp de kaart van Braun en Hogenberg (1580) die onder een dergelijk beeld in vogelvlucht een gezicht op de stad geeft, zo dat het silhouet zich duidelijk tegen de lucht aftekent is het lijnenspel van torens en klei ne spitsen op de kloosters over de bescheiden huizen, die er ver trouwd omheen geschaard liggen, nog boeiender. De plattegronden kunnen nog he den ten dage gebruikt worden op een wandeling door onze oude binnenstad, doch veel historische schoonheid tussen de twee bewal- lingen is verdwenen. Van dekloos- ters is alleen de kapel van St- Aechten en Marienhof terug te vinden. Het kleine klooster Ma rienhof is gedurende de laatste drie jaren geheel gerestaureerd en in al zijn soberheid toch één der monumentaalste gebouwen van onze stad ge worden. Het klooster is uit de late middeleeuwen. De ge schiedschrijver van Amersfoort, Abraham van Bemmel J, zegt: ft Klooster of Convent van Marnenhof t welk ge vonden wordt aan het fuideinde van de Stad, tussen den Singel en de Stadswalle, is gestigt door de Celzus- teren van S. Ursula, die van Amsterdam alhier kwaamen en in den jaare 1479 bij de Stadsvesten, in de plaatze genaamd den Hage, een Erf en Woon plaats kogten, alwaar zij A° 1492 een Capel bouw den, nadat zij op den 3e November 1482 bij 't Ca- pittel van St-Joriskerk al geadmitteerd, voor welke admissie zij jaarlijks drie lood zilver moesten uit keren De komst van de eerste bewoners, de zusters van St-Ursula wordt ons ook medegedeeld in de „Ge schiedenissen getogen uijt oude geschriften" van Jan van Ingen 2), die zijn wijsheid waarschijnlijk putte uit de kronieken der kloosters. Hij schrijft: ,,De Celsusteren quamen omtrent den jare 1472 in deese stadt, cogten een erjf in den Hage anno 1477, daer zij haar cloosterken timmerden, dat daernae 't voorseyde Marienhofs convent geweest is." Wie het thans bezoekt, ziet, om met de tegenwoor dige bewoner te spreken, het gebenedijde plekje, 7 Het klooster Marienhof zoals het er nu uitziet. Foto Belt, Amersfoort

Periodieken van Erfgoed Vereniging Heemschut

Heemschut - Tijdschrift 1924-2022 | 1953 | | pagina 11