i
Karei V heeft moeten verwijderen.
De befaamde koperen ketel is in
1434 gebruikt om de muntmees
ter van de heer van Batenburg
zijn straf voor zijn valse munten,
n.1. de dood in de kokende olie, te
doen ondergaan.
Eeuwenlang heeft het gebouw er
gestaan als brandpunt der stede
lijke historie die er zich op en
omheen afspeelde. Mars en Mer-
curius hadden er hun zetel en
schommelden er op en neer, tot
dat in de 19de eeuw grote veran
deringen plaats vonden. Zo werd
in 1841 de bovenverdieping uit
gebroken ten behoeve van de
tekenschool; in 1862 werd het ge
bouw aan zijn oorspronkelijke
bestemming van Waag onttrok
ken,waarna er successievelijk o.m.
het Telegraafkantoor, het Gym
nasium en de Meisjes-H B S. in
onder werden gebracht, hetgeen
met vrij ingrijpende inwendige
wijzigingen gepaard ging. Erger
nog waren de gelukkig verijdel-
de aanslagen op het gebouw
zelf. Er blijktn.1. in 1837 sprake van
geweest te zijn om „dit oude ge
bouw af (te) breken en hierdoor de
Brink (n.b. een der grootste pleinen
van ons land) te vergroten". En in
1873, toen het gebouw een nieuwe
bestemming zou krijgen en geres
taureerd diende te worden, gaf bij
de discussies daarover een der
raadsleden als zijn, voor die tijd wel kenschetsende
maar daarom niet minder ontstellende, mening te
kennen„het zou overweging verdienen, of het niet
beter ware het gehele gebouw af te breken en een
nieuw gebouw in denzelfden stijl weder op te trek
ken, dan dit oude kraakje te behouden, met op
offering van vele kosten." Niet de Heemschut
ters avant lalettre hebben toen dit plan verijdeld,
maar een nuchter rekensommetje: afbreken en
opbouwen zou ongeveer f 25 000 a 30 000
kosten, restaureren slechts 8.000, dus: de Waag
bleef!
Nog tweemaal nadien heeft haar bestaan aan een
zijden draad gehangen. In de loop der eeuwen was
het gebouw, dat gedeeltelijk op zachte bodem bleek
te zijn gebouwd, gaan verzakken en wel zo ernstig,
dat in 1920 de rechterzijgevel 50 cm uit het lood
stond; de toestand was zo*precair, dat het gemeen
tebestuur onverwijld ingreep en door het doen
plaatsen van betonnen ringen in de bodem het ver
zakken tot staan wist te brengen.
Was het hier dus de moderne techniek die het ge
bouw voor onheil behoedde, een andere uiting
daarvan bewerkstelligde bijna haar ondergangeen
zwaar bombardement op 6 Febr. 1945 deed enige
scherf bommen vlak bij de Waag neerkomen en ont
ploffen, waardoor een geweldige verwoesting werd
aangericht: de buitenmuur was als doorzeefd, alle
ruiten waren verbrijzeld, zolderingen en binnen
muren weggeslagen en beschadigd, maar construc
tief bleek het gebouw gelukkig niet geleden te heb
ben en, na restauratie, staat het weer hecht en
trouw, nu als behoedster van Deventer's historie.
Want sinds 1913 is er het museum voor plaatselijke
en gewestelijke oudheden in gevestigd. Ook is dit,
sedert 1932, het geval met haar achterbuur het huis
met de 3 vergulde haringen: „dit hus is Godt be-
quam, in di drie vergulden herinck is sinen naem".
43
De Waag, op de achtergrond de „3 Haringen".
