gotiek zoals die zich had ontwikkeld aan de Rijn beneden Xanten. Eigenaardig is de plaats van de forse laatgotische toren voor de zuiderzijbeuk en naast het westelijke portaal van het middenschip Ongetwijfeld heeft men in de 15de eeuw nog de illu sie gehad een stel van twee torens te bouwen om daarmee de voornaamheid van de kapittelkerk tot uiting te brengen. Vergroting van de Mariakerk en gebrek aan mid delen zullen oorzaak zijn geweest, dat men zich tot een enkele toren heeft moeten beperken Het is meer dan waarschijnlijk, dat het in de bedoeling heeft gelegen de torenromp te dekken met een zeer slanke achtkante spits volgens Ne- der-Rijnse gewoonte. Tot het be gin van de 17de eeuw droeg de romp echter niet dan een zeer stompe vierkante spits, die men als een voorlopige bekapping zal hebben beschouwd. In 1612 werd die vervangen door het open koe pel-achtkant naar ontwerp van Hendrick de Keyser, dat bijzonder geslaagd van vorm en verhou dingen mag worden genoemd. Tussen 1905 en 1926 onderging de St. Lebuinuskerk een uitwen dige restauratie. Sinds 1927 wordt er aan het inwendige gewerkt. Muren en pijlers zijn voor een groot deel van de bepleistering ontdaan. Op de gewelven en hier en daar op het muurwerk zijn schilderingen, decoratief en figu- raal, aan het licht gekomenDoor het zichtbaar worden van het con structiemateriaal zijn de verande ringen die het gebouw heeft on dergaan veel duidelijker af te lezen dan toen alles nog onder pleister en witsel verborgen was Het is echter volstrekt on-middeleeuws het bouwmateriaal aldus inwen dig onbedekt te tonen Ter plaatse van wandschilderingen heeft men dan ook de bepleistering moeten handhaven. De Mariakerk, nu als militair ma gazijn in gebruik, is na de Hervor ming half gesloopt De noorderzij beuk verdween geheel en al, het middenschip verloor zijn boven bouw en werd een schilderachtige binnenplaats, de Sacramentskapel op de N W.-hoek werd tot woning ingericht, de Zuiderzijbeuk tot magazijn. Wat er staat dagtekent alles uit de 15de eeuw. De zuiderzijbeuk vertoont dezelfde rijke vormen als de i5de-eeuwse delen van de Grote Kerk, maar onvervalst door restauratie en daardoor van een bijzondere bekoring. Van grote betekenis voor het silhouet van de stad 38 De Manakerk en de voet van de toren der Lebuinuskerk. LEöUINUSkTEBI^ te DEVENTER in de 11E EEUV/

Periodieken van Erfgoed Vereniging Heemschut

Heemschut - Tijdschrift 1924-2022 | 1952 | | pagina 22