rr 3-Wuirfi Daarnaast zijn er ook stenen geveis, zoals het aller aardigste, helaas gesausde, Renaissancegevehje met de curieuze (moderne?) kroonlijst in de Lim- brichterstraat, als het statige, maar tamelijk slecht onderhouden Kritzraedthuis uit de 17de eeuw (thans museum). Zelfs uiterst fraaie, evenwichtige i8de-eeuwse panden, met sierlijke hardstenen har nassen om de vensters zijn aanwezig, zoals het in verval verkerende stedelijke Wijnhuis, en een twee tal percelen, alle in de Holstraat. Een i7de-eeuwse stadsboerderij met grote poort en schuren, het hoofdgebouw van twee verdiepingen met speelse topgevels en stenen kruiskozijnen (genaamd „Den Tempel") staat aan de Zuidrand van de stad, eveneens in ernstig verval. Bij deze boerderij sluit een waterradmolen aan; het sluisje is er nog, en de Geleen bruist er vrolijk overheen, het rad echter is verdwenen. Ook iets verderop aan het riviertje staat een watermolen, maar hier is eveneens het rad verdwenen, 't Bovenstaande was een greep, een kleine greep uit Sittards rijk dom! Waar ge gaat moet ge op lettend rondzien, om geen aardig of zelfs schoon huis te missen. Ge kunt echter achter vrijwel elk op merkelijk en waardevol pand dat ge wilt opnoemen de woorden „in verval" plaatsen. Er zijn krasse tegenstellingen te Sittard, niet alleen tussen deze treurig verslonzende straten van de stadskern en de riante villawijken erbuiten, maar ook tussen deze straten en de winkelstraat in de binnenstad. Daar verkeren de panden in goede staat, wat echter allesbehalve aanleiding totjuichen geeft. Een voor beeld: een oude vakwerkgevel, in het begin van deze eeuw gerestaureerd, heeft een vrijwel geheel glazen onderpui gekregeh; de vakwerk-topgevel aan de zijkant (de goot is bij de meeste huizen in Sittard aan de straat) is toen met gele nageperste steen bemetseld. Ook dit is verslonzing en verval, al lijkt 't ook voor velen „vooruitgang". Sittard is echter vooral in Heem- schut's aandacht gekomen door de wallenkwestie. Wat toch is 't geval. In 1923 heeft men, uit hoofde van al of niet vermeende verkeersbezwaren een stuk van de wal afgebroken, en daarop de Walstraat aangelegd. De Rijks commissie voor de Monumenten zorg, welke toen mets anders kon doen dan adviseren, gaf als op lossing aaneen ringbaan om de oude stad heen, op zo'n afstand van de Wal, dat de gedempte gracht als groenstrook tussen wal en weg behouden kon blijven. Dit plan werd reeds toen door de Sit- tardse architect Nic. Ramakers uitgewerkt, echter zonder gunstig gevolg. Het stukje Walstraat, waarvan men hooggespannen verwachtin- 6 fwiiiï uiat Sittard, In de Limbnchterstraat, 1900 Sittard, „Fort Sanderenbout" zoals 't enkele jaren geleden nog was.

Periodieken van Erfgoed Vereniging Heemschut

Heemschut - Tijdschrift 1924-2022 | 1952 | | pagina 14