Wat de dorpen aangaat, zou de heer Van der Vlis
een eventuele demping van de Lits te Rottevalle
betreuren. We hopen, dat het gemeentebestuur van
Smallingerland aan dit deskundig oordeel aandacht
zal wijden.
Bijzondere opmerking verdient het oordeel van de
heer Van der Vlis over de dempingen reeds tot
stand gekomen te Stiens, Hallum en St. Anna-
parochie. Daaruit blijkt hoe moeilijk het is om,
vooral achteraf, tot een juist inzicht te komen. De
spreker zei de vroegere toestand te Stiens niet te
hebben gekend; de huidige vond hij echter niet
onbevredigend. Het resultaat der demping te Hal
lum daarentegen acht ook hij afschuwelijk. Met be
trekking tot St. Annaparochie meent hij, dat de
thans gedempte vaart door te veel bruggen toch
reeds was ontsierd.
We veroorloven ons hieromtrent het volgende te
doen opmerken. De toestand in het dorp Stiens is
ten minste toen wij er voor het laatst doorkwa
men keurig netjes, daar mag geen kwaad van
worden gezegd. Maar de heer Van der Vlis zal het
met ons eens zijn, dat ze een volkomen saai en on
belangrijk dorpsbeeld biedt, waar elk redelijk ver
band tussen de breedte van de weg c.a. en de (reeds
oude) bebouwing ontbreekt. Ook schijnt de dorps
straat korter, onbelangrijker te zijn geworden dan
toen ze nog door de vaart met de daarover liggende
zeven bruggetjes een levendig aspect bood. Toen
een waardig centrum van een welvarend statig
landbouwdorp, thans een vrij onbetekenend buur
tje. Misschien zou de heer Van der Vlis hier een
teveel aan bruggen hebben gevonden, maar deze
bruggen waren, naar onze herinnering, in tegen
stelling met sommige van die te St. Annaparochie,
van een behoorlijke vorm en niet een staalkaart
van ten dele weinig fraaie bouwsels.
Een teveel aan bruggen, die dan bovendien voor
een deel van onbevredigende vormgeving zijn, kan
o.i. nooit een motief voor demping opleveren. Zou
daarmee de zaak beslist zijn, dan is b.v. het vonnis
over de Zeugestraatgracht te Gouda met z'n vele
en vaak lelijke bruggen geveld. Maar wie zou de
Kromme Nieuwe Gracht en de Drift te Utrecht
willen dempen, alleen omdat over deze grachten
talrijke en lang niet altijd mooie bruggen liggen?
In enkele gevallen, vooral in een dorp met voor
tuintjes voor de huizen, zou men kunnen streven
naar combinatie en in elk voorkomend geval, bij
vervanging, naar een betere vorm der bruggen.
Overigens bleek uit het persbericht, waarin de
demping te St. Annaparochie werd aangekondigd,
-dat men zich daar ter plaatse wel degelijk reken
schap heeft gegeven, dat „veel dorpsschoon" op
het verdwijnen stond. Men heeft dit offer echter
ter wille van werkelijke of vermeende verkeers- en
andere zakelijke belangen op de koop toe genomen
(waarbij wel een voorname rol zal zijn gespeeld
door de overweging, dat gemeente, waterschap en
particulieren in de toekonist van het onderhoud
van vaart, wallen en bruggen zouden zijn ont
heven)
Handen af
Het is onjuist om op grond van het feit, dat hier en
daar iets aan de entourage ontbreekt, hetwelk met
enige goede wil gewoonlijk wel te verhelpen is, al
is het dan niet op stel en sprong, tot dempen over
te gaan.
Zo staat het ook met verontreinigde wateren. De
stedebouwkundige, in wiens uitbreidingsplan in
dertijd de demping van de dorpshaven te Hallum
was geïncorporeerd, vertelde ons, dat deze haven
een „vuil gat" was. We hadden het gezien, we
hebben er zelfs aan getwijfeld, of deze vervuiling
niet werd bevorderd, in elk geval er werd practisch
niet tegen opgetreden. Maar, zoals de Prov. Plan.
Dienst in het geval Poppingawier te kennen gaf
zou ook hier de remedie niet demping maar b v,
doortrekking waarvoor mogelijkheid bestond
zijn geweest. Dempen van ontluisterde wateren
behoort tot de rubriek: wegwerpen van het kind
met het badwater.
Om nog even op de gevallen Stiens en Hallum
terug te komen, de volgende herinnering. Toen we
in het voorjaar 1945 bij de burgemeester van Fer-
werderadeel pleitten voor het behoud van de haven
te Hallum en daarbij wezen op het totaal onbe
vredigende van het resultaat der demping te Stiens
bleken we het over het laatste eens te zijn. Thans
wordt (Ir. v. d. Vlis) de toestand te Stiens redelijk
gevonden in tegenstelling met die te Hallum.
Waar de appreciaties blijkbaar zo uiteenlopen, is
dit te meer een reden om vast te houden aan de
109
Sloten. Woudsender Poort ernstig bedreigd.
