verband met het voornemen dit in zijn geheel in een volgend nummer op te nemen, doch wel enkele punten aanstippen. Na een korte inleiding over het ontstaan van Leeuwarden, werden de verschillende dempingen bezien, waarvan slechts enkele genade konden vinden. Vrijwel alle dempingen leidden tot verlies. Men zal pogen van enkele straten nog iets goeds te maken, doch ziet met vrees het tijd stip tegemoet, dat op sommige punten de beplan ting vernieuwd zal moeten worden. Dan zal de lelijke ruimte, door demping ontstaan, ten volle zichtbaar worden. Spreker memoreerde nog, hoe op aandringen van de Bond Heemschut een dem ping van de Tuinen voorkomen is. De nodige ver- keersverbetering is verkregen door verbreding van de kade een oplossing waarop Heemschut in een adres aan het Gemeentebestuur reeds wees. Vermelding verdient ook de lofwaardige wijze, waarop in Leeuwarden bruggen worden hersteld de oude ,,pijp"-vorm wordt aangehouden; de nieuwe bruggen in de oude stad zijn boogbruggen. Zo blijft het karakter der grachten bewaard, wat met name goed uitkwam in het eigenaardige stukje gracht-,,kelders", dat evenals de grachten te Utrecht over „werven" beschikt. Het thans nog bestaande grachtensysteem te Leeu warden, bestaande uit drie fraaie grachten, welke in het midden samenkomen, lijkt op het ogenblik veilig. Opduikende plannen tot demping werden althans met kracht, en met succes door de gemeen te bestreden. Spreker voelde zich minder thuis in de in de pro vincie uitgevoerde dempingen, wel meende hij dat de demping te Hallum een meer dan schamel en troosteloos dorpsbeeld had opgeleverd. Dem ping te Rottevalle zou even ellendige gevolgen hebben; zo men de bestaande dam in de Lits wenst te verbreden, zal dit toch op zeer beperkte schaal dienen te geschieden; het beste zou zijn: de her opening van de gehele vaart. Tenslotte wees spreker op de bedreiging van Slof ten, waar het gevaar bestaat dat een nieuwe weg dicht langs het stadje of over de Wallen geprojec teerd zal worden, waarbij de fraaie oude brug, ge naamd Woudsender Poort wel zal moeten ver dwijnen. Ook de fraaie beplanting van de wal zou moeten sneuvelen, terwijl de gaafheid van het oude vestingstadje voorgoed verdwenen zou zijn. Ze worden erg schaars, gave vestingstadjes, en Sloten behoort tot deze zeer weinigen Na afloop van de lezing volgde een wandeling door de stad, welke mede diende ter illustratie van de voordracht. Over het geheel genomen kan gezegd worden, dat Leeuwarden niet zeer beschadigd is door geheel uit de toon en de schaal vallende gebouwen. Anderzijds is het ontstellend hoe weinig er bereikt is op het punt van restauratie. De geheel bepleister de en half geteerde Grote Kerk is bekend genoeg, maar ook de vele gepleisterde en gesausde gevels zouden bij restauratie het stadsbeeld een grote luister verlenen. Zeer zwaar verminkte gevels treft men vrijwel niet aan, de herstellingen kunnen vrij wel overal van eenvoudige aard zijn. Gelukkig lig gen restauratieplannen voor het Prinsenhof gereed; het ware echter te wensen dat van particuliere zijde de restauratie van woonhuizen werd aange vat; één voorbeeld is meestal genoeg om tot navol ging op ruimere schaal te leiden. Wie maakt het begin Eén gedeeltelijke restauratie is uitgevoerd, en wel aan het huis St. Jacobsstraat 13, dat eigendom is van de vereniging Hendrick de Keijser. Dit huis dateert uit de 17de eeuw, de top is echter in de 18de eeuw gewijzigd, en van een aardige kuif voor zien. Het is aan te nemen dat toen ook de vensters in de gevel gewijzigd zijn. Later is dit blijkbaar nog eens gebeurd, de huidige ramen zijn modern, be halve in de top, waar men recht onder de 18de eeuwse kuif, kruisvensters naar 17de-eeuws model heeft geplaatst. De bedoeling was ongetwij feld goed, maar het resultaat minder. Ter afsluiting werd het gezelschap met gepaste trots ontvangen door het Gemeentebestuur in de zojuist gerestaureerde Raadzaal. De prachtige tint van het eikenhout, dat met zijn speelse vormen de portretten van de Koningen en Koninginnen om gaf vormde een waardige achtergrond voor de sympathieke begroeting door de Burgemeester, Mr A. A. M. van der Meulen, welke wees op het uitblijven van botsingen tussen Heemschut en Leeuwarden. De Burgemeester vertrouwde dat ook in de toekomst conflicten zouden uitblijven, doch verklaarde dat, indien er in Leeuwarden onver moede krachten waren, die het stadsschoon be dreigden, het Gemeentebestuur gaarne de Bond te hulp zou roepen. Friesland heeft een naam te verliezen op het ge bied van de thee. Wij kunnen onze Friese leden echter gerust stellen; de thee, vergezeld van het reeds door Piet Paaltjens geprezen gebak, was een streling voor de tong, gelijk het interieur van het Stadhuis een streling voor het oog was. Met name de Burgemeesterskamer alsook de Empire-trouw- zaal troffen door hun nobele verhouding en schone versiering. Zoals reeds gezegd: het was een mooie dag, die vreugdevolle herinneringen zal nalaten aan de deelnemers. CORNEILLE F. JANSSEN 92

Periodieken van Erfgoed Vereniging Heemschut

Heemschut - Tijdschrift 1924-2022 | 1950 | | pagina 22