dat alleen die voorschriften doel
treffend zijn die door een hoger
overheidsorgaan gehanteerd wor
den.
Wij willen thans in het kort na
gaan welke bevoegdheden aan de
overheidsinstanties, gemeente,
Provincie en Rijk, zijn toegekend
en op welke wettelijke bepalingen
de Commissie Stad en Dorp in
bepaalde gevallen een beroep
kan doen.
Gemeente.
Voor de gemeente komen in de
eerste plaats in aanmerking de
bevoegdheden die haar bij de
Woningwet zijn toegekend.
Hierbij dient onderscheid te wor
den gemaakt tussen:
1. maatregelen ten aanzien van
de bebouwde kom der steden en dorpen,
2. maatregelen die betrekking hebben op buiten
de kom gelegen gronden.
De bevoegdheid tot het treffen van maatregelen
onder i bedoeld is voor de gemeente geregeld bij
art. 43 luidende:
„De gemeenteraad kan met betrekking tot, zoowel
„den aard van de bebouwing als het gebruik van
„gronden in de bebouwde kom gelegen, voor
schriften vaststellen."
De voorschriften, die de gemeente op grond van
dit artikel vaststelt, kunnen voor het doel dat de
Commissie nastreeft van groot belang zijn. Onder
meer zullen deze kunnen inhou
den dat het karakter van een met
name genoemd stadsbeeld of van
een gebouw of gebouwencomplex
behouden moet blijven, zodat elke
verandering in de bebouwing, die
met dit karakter in strijd is, ge
weerd kan worden.
Voorts kunnen die voorschriften
het aanbrengen van veranderin
gen in het gebruik van de bestaan
de bebouwing of van open ruimten
verbieden, waarmee kan worden
voorkomen dat woonhuizen tot
winkels of pakhuizen worden ver
bouwd, of dat opslagplaatsen wor
den gemaakt op open terreinen,
die juist in het stadsbeeld een
belangrijk element vormen.
Neemt men daarbij in aanmer-
king dat al deze verordeningen strafbepalingen
mogen inhouden dan is het duidelijk dat deze
bevoegdheid, mits op doeltreffende wijze gehan
teerd, een middel in de hand geeft om het histo
risch karakter van steden en dorpen te beschermen
en ontluistering te voorkomen.
Toch moeten hiervan voorlopig althans niet
te hoge verwachtingen worden gekoesterd, want
het merendeel van de gemeenten heeft van deze
bevoegdheid nog geen of nagenoeg geen gebruik
gemaakt. Dwang van hogerhand is in tegen
stelling met het vaststellen van uitbreidingsplan
nen hier niet mogelijk. Verheugend is echter dat
37
Dit hoekhuis te Zwolle tegen de fraaie oude kerk werd bedorven door een lelijke
winkelpui
-y
Steenfabriek voor de stad Arnhem.
foto Heemschut
