's avonds geen gelukkige verlichting geven. De
rationele opvattingen van Berlage, belichaamd o.a.
in de Koopmansbeurs moesten, omstreeks 1912
wijken voor de romantiek der Amsterdamse school,
waarvoor het Scheepvaarthuis het klassieke voor
beeld blijft. Ook de bruggenbouw onderging in
hoge mate deze invloeden. Van der Mey bouwde
voor Publieke Werken de brug over de Heren
gracht bij de Vijzelstraat en de brug over de Waals-
eilandsgracht bij de Buiten Bantammerstraat. Ge
heel in tegenstelling tot de oude boogbruggen is bij
dit laatste ontwerp de brug gemaakt tot een „in
drukwekkend" stuk architectuur; de massieve
landhoofden verbreken op een hinderlijke wijze het
grachtbeeld. Dergelijke opvattingen waren type
rend voor de individuele kunst deze Amsterdamse
school. Het is prijzenswaardig dat de gemeente
Amsterdam een speciale architect aanstelde, voor
de aesthetische verzorging der bruggen en er zullen
weinig steden zijn met een dergelijke bruggen
„verering" van gemeentewege. Deze samenwer
king van architect en ingenieur heeft in Amster
dam op verschillende punten goede resultaten op-
geleverd, doch de slechte voorbeelden zijn o.i. niet
minder in aantal. De meeste van deze bruggen zijn
van een hinderlijke gekunsteldheid, vooral door de
uitwerking van het „sier"smeedwerk en de plastiek.
Men kan dikwijls de virtuositeit van dit smeedwerk
erkennen en zelfs bewonderen, maar het blijven
„lawaaihekken" en slechts één wandeling over een
oude brug met haar simpele gietijzeren leuningen is
voldoende om de argeloze gereserveerdheid van
onze oude bruggenbouwers duidelijk te maken.
Vele bruggen van na 1913 zou ik geven voor een
enkele bij de Amstel over de Herengracht, met leu
ningen die er zijn, maar die men nauwelijks ziet,
ook in kleur prachtig in harmonie met het grach
tenbeeld. Gelukkig is de Amsterdamse bruggencul-
tus de laatste jaren wat bedaard en het ware m.i.
hoogst gewenst wanneer Publieke Werken in dit
opzicht ook eens naar nieuwe wegen ging zoeken.
Ongetwijfeld worden aan een moderne brug an
dere eisen gesteld dan 300 jaren geleden, maar kon
en wilde men slechts iets terug vinden van de am
bachtelijke bescheidenheid waarmede men toen
te werk ging.
17
Brug over de Herengracht bij de Amstel
foto Ton Koot
