in de electriciteit was gegaan en de baas geworden
was in Amsterdam dan zouden die transformator
huisjes er niet gekomen zijn. Waarom? Lees de
aanvang van zijn vrolijk boek: En nu Amster
dam in: Of wellicht nog meer verduidelijkend, het
zoete boek van Fred. Thomas: Amsterdam, stad
van mijn hart, waarin zowel de vroegere als de te
genwoordige secretaris in hun jeugd worden ge
schetst.
Ik heb te Amsterdam gekend een onderdirecteur,
van Publieke Werken, die de pensioensleeftijd nabij
was en wien ik bij een bespreking het grachtenboek
van Caspar Philips voorlegde, wat hem deed zeg
gen: dat is aardig, dat heb ik nooit gezien. Hij
kwam naar ik meen uit Hellevoetsluis.
Men wordt zo maar met eventjes Amsterdammer.
Daarvoor moet men op zijn minst de jeugdjaren
daar doorgebracht en beleefd hebben
Maar wie na het verwerven van een diploma kiezen
moet tussen een benoeming te Balikpapan of te Am
sterdam en de laatste kiest, is daarmede nog geen
Amsterdammer. Wie met een daartoe vereist diplo
ma benoemd wordt in Leeuwarden is daarmede
nog geen Fries. Onlangs door Leeuwarden wande
lende ontwaarde ik langs de pijpen, zo heten daar
de smalle grachten zonder bomen, dikke pijpen,
zeker bedoeld dat de auto's meer op het droge zul
len blijven. Als dat in een technisch blad gepubli
ceerd en aanbevolen wordt, zullen we dat ook langs
de Herengracht krijgen want daar bij Astoria gaat
er wel eens een te water. Maar dan komt Sinck's
toestel dat vroeger voor de paarden was en dat zal
Leéuwarden wel niet hebben.
Neen, het is niet zo eenvoudig zich in te leven in de
aloude kracht van Amsterdam, die kans zag zich
iets eigens te scheppen, nergens elders aanwezig
omdat het voortkwam uit eigen kracht Pak de
gevels maar. De halsgevel, in honderden voorbeel
den kunsthistorisch te ordenen, is specifiek Amster
dams.
Voor de tegensprekers zijn er ook nog enkele in de
steden rond de Zuiderzee, maar wie bouwde die;
of zouden de bouwmeesters uit Amsterdam geko
men zijn. 't Is die kracht, die eigen kracht in kunst-
13
Op de plaats van twee versleten huizen maakte de schrijver m 1938 een nieuw bouwwerk als proef om iets te maken dat
zich voegt in de sfeer der Amsterdamse giachten