BEHALVE DE MOLtNS 31 stellingmolcn daarentegen kan kaast niet anders dan een molentje uk de lage Hollandse landen zijn. Hoe wel de mogelijkheid bestaat, dat de afgebeelde molen natuurgetrouw is weergegeven, zijn wij geneigd te ver onderstellen, dat het schilderij, vervaardigd is door een schilder, die het watervluchtmolentype kende en bovendien bekend was, zowel met de forse bouw van watermolens uit het oosten van ons land of de streek, grenzende aan onze tegenwoordige oostgrens, als met de typisch Hollandse wipstelingmolen en hij bouwde zijn romantisch schilderij op naar schetsen, vervaar digd in beide landstreken. Hoe ook de voorstelling moge zijn ontstaan, het af gebeelde is voor de kennis van het vroegere molen leven van belang en het is wel zeer te betreuren, dat geen enkele gecombineerde wind-watermolen in ons land meer is te vinden. Moge dit feit een les zijn voor allen, die het wel menen met de in ons vaderland over gebleven wind- en watermolens, juist nu hun voort bestaan door de bijzondere tijdsomstandigheden zeer ernstig wordt bedreigd. x) Hedendaagsche Historie of Tegenwoordige staat van alle volkeren, XHIe deel (Gelderland), 1741, blz. 429 2) F Allan. De Stad Utrecht en hare geschiedenis, 1856 3) C. J. Laurijssen. De molens van het Graafschap en het Hertogdom Hoogstraten, 1934, blz. 89 en 175 4) J. W. A. Gommers. Beschrijving van Rijsbergen, 1909 5) Niederdeutsche Monatsheft, Nov. 1931, blz. 577- 579 hiervoor, doch is ei niet in geslaagd met zekerheid de reden hiervan aan te geven. Het zal een vreugde zijn, deze oude molen, die zeer mooi gelegen is en waaraan een zo rijke historie ver bonden is, weer in zijn oude toestand hersteld te zien en het is daarom bijzonder gelukkig, dat men de be schikking heeft over de gegevens welke tot dit her stel nodig zijn. Sinds 1946 behoort de molen, met aangrenzende gron den en de daaraan verbonden rechten „het recht van water" of „maalderij" is een der oudste heer lijke rechten aan de gemeente Haaksbergen. De kosten van de restauratie worden op 23.000. geraamd, waarin door Rijk en Provincie zal worden bijgedragen. B. en W. van Haaksbergen mogen zich gelukkig prijzen, dat zij architect -Jans bereid hebben gevonden zich met de restauratie te belasten. Moge het voorbeeld van de gemeente Haaksbergen voor anderen in den lande een aansporing zijn! B. SOFFREE Dit molennummei zou doen vermoeden, alsof alleen de molens de aandacht en zorg van de Bond Heem schut hadden. Om die indruk weg te nemen zij deze bladzijde gewijd aan enkele der vele andere gevallen, die deze maanden onze aandacht hadden. De ondergrond van het kerkje op Schokland klinkt be langrijk in. Rijkswaterstaat vindt het kerkje te onbe langrijk en de kosten voor de nieuwe fundering te hoog. Voor het onderhoud van de beschoeiing zal de directie Wieringermeer worden uitgenodigd. Verder kan men niet gaan. Het kerkje gaat wèl verder. De inklinking zal vermoedelijk ongeveer 1 meter be dragen. Inzake demping van de Oude Haven, de Spuikolk en gracht tussen Bunschoten en Spakenburg werd ons ad vies gevraagd. Onze Provinciale subcommissie advi seerde tot instandhouding van de haven en de gracht op stedebouwkundigè gronden, de waterverversing van de gracht dient echter op de juiste wijze geregeld. De demping van de Spuikolk werd als verbetering geacht. De bochtafsnijding bij Formerum op Terschelling heeft onze voortdurende aandacht en is nog in be handeling. De dreigende sloping van het voormalige Tolhuis te Aerdenhout, vanouds de Haringbuys (zie ons vorig nummer) houdt terecht de gemoederen van velen, waaronder van ons Bestuur, bezig. Er werd ernstig ge ijverd voor een aannemelijke oplossing. Intussen is de weg aan beide zijden aangelegd, alleen het karakte ristieke historische huis staat nog in de weg Het is duidelijk dat hier de fouten in het/ jongste verleden gemaakt zich wreken. Alle ellende, ware voorkomen, indien men twintig jaar geleden beter doordachte plannen had gemaakt! Zij beginnen na de oorlog weer als paddestoelen op te rijzen langs de wegen, de schreeuwende reclame borden. De Bond Heemschut is bereid opnieuw te velde te trekken, maar daarvoor is de hulp van al onze correspondenten en leden nodig. Bericht ons waar U ze aantrof, in welke gemeente, van wie de storende reclame-borden zijn, zo mogelijk met een foto, teke ning of situatie-schetsje. Zonder Uw hulp kunnen wij niet half zo doeltreffend werken, met Uw medewer king wordt het mogelijk de vijand aan twee fronten te bestrijden. Daarom: zendt ons de feiten. Met voldoening ontvingen wij het bericht, dat de Ge meenteraad van Voorschoten besloten heeft tot het nemen van stappen tot het behoud van het uit 1636 stammende voormalige Ambachtshuis. Als bouw meester werd in de tweede bouwrekening genoemd Jan Florisz. van van Westhoorn. Het huis heeft trap gevels aan voor- en achterkant, is opgetrokken uit baksteen afgewisseld met natuursteen. Gedurende de 17e en 18e eeuw deed het dienst als Raad- en Rechts- huis. In de kelder bevonden zich de Waag en het

Periodieken van Erfgoed Vereniging Heemschut

Heemschut - Tijdschrift 1924-2023 | 1948 | | pagina 17