j-fet spiegelend watervlak
Er is iels in cle stad Groningen, dal ons nog eens
de pen doet opnemen over oen aloude zaak.
Hel heeft de natuur behaagd om de mens hel
platte vlak te geven; op velerlei wijze en op grote
schaal in het watervlak, zo zuiver vlak. dal 't weer
spiegelt en ons buiten de perspectief de spiegcl-
perspcctief geeft. Wie wel eens voor een leke-paele
heeft mogen studeren heeft dat ondervonden.SKnns
is dat schone spiegelende vlak rimpelig, soms be
vroren tot een spiegelglad of tot een rimpelig'vlak.
De mensheid heeft dat schoon geschenk begrepen
en het toegepast in haar woonplek, haar stad of
dorp, samengevoegd met de nuttigheid van scheep
vaart en verdediging, handel en spelevaren, in onze
tijd met de watersport erbij.
Maar er kwam na de inzinking van de Franse
tijd een lange periode van armoede gevolgd door
een van de zelfvoldaanheid, welke geen belang
stelling had voor schoonheid. Daarop volgde de
overwinning van de wetenschap op de schoonheid.
Dat veroorzaakte dat in dorp en stad menig spie
gelend watervlak verdween ten koste van de
schoonheid. Toen kwam er een tijd, dat men de
schoonheid weder ging zien, eersl enkelen, toen
velen, zelfs zó dat schoonheid tot wetenschap
werd.
Zo is het te verklaren dat het vraagstuk van de
demping van grachten phasen kreeg, welke kun
nen toegelicht worden met voorbeelden van de
laatste jaren.
De eerste phasc.
Purmerencl, waar het laatste stuk van de Singel-
gracht werd dicht geworpen wegens de-kortston
dige drukke kippenmarkt; daar ontstond een on
aanzienlijke brede straat.
Enkhuizen, waar de Havendijk gedempt zou
worden wegens de onwelriekendheid, doordat er
de riolen in leegliepen toen daar waterleiding
kwam; maar 't ging niet door, want 't werd van
hogerhand verboden.
Gouda, waar de Nieuwe Haven werd gedempt,
omdat 't daar door ontbreken van riolerin
ken" kon en omdat men
meende te hebben.
De tweede phasc.
Barsingerhorn, waar, tegelijkertijd met het laat
ste nummer van de eerste phasc de gracht in wcrlc-
verschatfing werd drooggelegd, schoon gcmaakl en
van nieuwe schociingen voorzien.
Alkmaar, waar de Micnt werd drooggelegd,
schoongegravon^cn waar de kademuren werden
hersteld en vernieuwd.
De derde plmse.
Delft, waar een plan is om het plein van de ker
ken als stedebouwkundig vraagstuk te restaureren
en daarbij vroeger gedempte grachten weder open
te graven.
Schagen, waar ter oplossing van het werklozen-
vraagstuk de laatste gracht in werkverschaffing
werd gedempt.
57
6 zo „rui-
t water niet meer nodig
Het Ponteishuisje te Giontngen na de restauratie 15)26
