,et was nog in 1941, toen uit de samenwerking van de uitgeverij Allert de Lange en de
secretaris van den Bond Heemschut een nieuw pogen tot werkelijkheid rijpte. Oppervlakkig beschouwd
deed het verschijnen van een boekje van nog geen honderd bladzijden niets vermoeden van de groei
en het succes van de opzet, waarvan hier de eerste vrucht geboden werd. Het boekje heette „De
Historische Schoonheid van Amsterdam" en was geschreven door A. A. Kok, Secretaris van de
Bond Heemschut. Waarin lag de belangrijkheid van deze gebeurtenis!' Zij was in tweéerlei zin
belangrijk. Vooreerst was het een nieuwe ontplooiing van de activiteit van de Bond Heemschut in
het nastreven van zijn doel, zo juist omschreven met de woorden „Het waken voor de schoonheid
van Nederland". De Bond betrad hier het terrein der popularisering en zoals de resultaten zouden
leren, niet zonder succes. Doch een tweede aspect droeg bij tot de betekenis van deze nieuwe uitgave.
Ons volk maakte een depressie door. Temidden van een alle publiciteit innemende propaganda voor
een nivilering van ons volk en ons volksleven met een verafschuwd „germanendom" zocht het naar
geesieljke steun en houvast, in een afweerhouding tegen deze volksvreemde propaganda zocht het
veelal onbewust naar wat ons volk eigen was, naar voortbrengselen van eigen aard en eigen
geest, zoals het verleden, die, in zich afgesloten en vol-maakt, geschapen had en die ons nog steeds
omringden, want zoals de grote Huizinga schreef: „Een nationaal gevoel dat zich niet spiegelen
kan in de roerloosheid van het verleden, mist den grondslag van zijn wezen. Het leven van een natie
IS historie zoals het leven van den enkelen mensch historie is. Op ieder oogenblik, dat men het
leeft, heeft het zijn vorm en zijn beteekems, zijn zin en zjn richting, uit dat deel wat voorbj is.
Wie zich afgesneden denkt van de herinnering aan zjn herkomst, groei en lotgeval, staat redeloos
voor het leven." Op de voortbrengselen, tekens en phenomenen van volksleven in het verleden gewezen
te hebben, de liefje daarvoor gepropageerd te hebben in een tjd, waarin wj konden spreken van een
crisis van ons volksleven, dit is mede de grote betekenis geweest van de uitgave van deze serie.
Redactie en uitgever menen dat hun arbeid hiermede nog lang niet voltooid mag heten. De uitgave
van de Heemschutserie wordt met kracht voortgezet. Het 50ste deel is zojuist verschenen. Naast
de Heemschutserie echter is de HEEMSCHUTBIBLIOTHEEK geslicht als een reeks stan--
daardwerken, het gehele gebied van de heemschutgedachte omvattende waarin aan deskundige schrjvers
alle middelen ter beschikking gesteld worden om hun onderwerpen uitvoerig en wetenschappeljk
verantwoord te. behandelen, toegelicht door een rjk illustratie materiaal. De werken zullen
naar deze eisen uitgevoerd worden op een royaal formaat en in grotere omvang.
In de loop van het najaar zullen de volgende delen verschjnen
Mr. S. f. Fockema Adreae, Dr. E. H. ter Kuyle en Dr. M. D. Ozinga
DUIZEND JAARBOUWEN IN NEDERLAND
Dr. E. M. van Zinderen Bakker
DE WEST-NEDERLANDSCHE VEENPLASSEN
f. H. Kruizinga, K. Jansen en A. A. Kok
WA TERGRAAFSMEER
X
r
