5 dekkingen met gebeeldhouwde figuren in den trant van H. Vredeman de Vries. In den met een driehoekig fronton afgedekten top een ovale cartouche met borstbeeld, voor stellend Karei V en een steenen lint met: 1571. Geblokte pilasters met bossagewerk. Gebeeldhouwd fries met leeuwenkoppen. Inwendig, in de beneden-verdieping een zól dering met inlegwerk (eerste kwart van de 18e eeuw?)". Alzoo een huis, dat in 1571 werd gebouwd en dat den eerbiedwaardigen „leeftijd" van ruim 370 jaar heeft bereikt. Uit de, uiteraard summiere, beschrijving in de Voorloopige Lgst valt reeds op te maken, dat de gevel rijk is versierd en dat het huis uit ruime beurs is gebouwd. Het mag als een zeldzaamheid worden beschouwd, dat de gevel in zulk een staat van gaafheid tot ons is gekomen. Nog toonen elk der basementen van de geblokte pilasters van de be nedenverdieping de kunstig in natuursteen gehouwen satyrs, blazend op schelpachtige hoornen. Kostelijk versierd is het fries, dat door deze pilasters wordt gedragen. Het bevat drie door leeuwenmaskers gescheiden velden. Links tweemaal Neptunus met zijn drietand, midden een meerman met putto en een naakte vrouwenfiguur met vogel, ge flankeerd door groteske dierfiguren. Op het rechterveld twee elkander berennende ruiters, de achterlijven van de paarden sterk gestileerd in lofwerk. Tusschen de ramen van de eerste verdieping eveneens geblokte pilasters, waarboven een zuiver klassiek fries, met triglyphen en metopen, de laatste versierd met dierschedels, schilden en ro- setten. Ook het zolderraam is gevat tusschen geblokte pilasters, dragend wederom een fries, ditmaal versierd met een soort golf-meander. Hooger bevindt zich de hier boven reeds genoemde Keizerskop. Grotesken versieren de in- en uitgezwenkte con touren van den gevel-driehoek. Het geheel is een karakteristiek en in hooge mate schilderachtig- ontwerp van een onbekenden 16e eeuwschen meester, die zich had los gemaakt van de stijlinzichten van vroeger tijden en die zich heeft uitgeleefd in eigen, rijke verbeeldings- en scheppings kracht. Historische beteekenis heeft ook de grond, waarop dit zeer bijzondere huis is gesticht. Want door een luik in de keuken kan men afdalen in een reeks overwelfde kelderruimten, die zich tot ver buiten het pand en onder het huis van den linker buur man uitstrekken. Mogelijk stond hier weleer een claustraal bouwwerk, op welks grondslagen dit 16e eeuwsche pand werd gesticht. Hoewel zooals we zeiden m hoofdzaak gaaf, za.l de gevel aan een uitgebreide revisie moeten worden onderworpen. Want het laat zich aanzien, dat hier veelkleurig baksteenwerk onder pleisterlagen is bedolven. Dan detoneeren de ramen met hun veel te groote ruiten, om van de deur maar niet te spreken. Maar een bekwaam architect is reeds aangewezen om hier, wat eens was, weder aan te brengen. De beteekenis, die het aankoopen van dit pand voor ons land heeft, kan niet gemak kelijk worden overschat. Door het veilig stellen van dit pand is het voortbestaan van een der weinige schakels, die den vroegsten baksteenen woonhuisbouw verbindt met het heden, tot in lengte van tijden verzekerd. Deze aankoop is een daad van piëteit voor wat vroegere geslachten wrochten; zij strekt tot leering van den tijdgenoot, en die na ons komen zullen ons er dank voor weten. C. Visser

Periodieken van Erfgoed Vereniging Heemschut

Heemschut - Tijdschrift 1924-2022 | 1944 | | pagina 7