54
twee Zuidelijke wanden werden
van een open galerij voorzien.
'Deze samenstelling gaf een hooge
mate van veiligheid. In de buiten
muren, welke een meter dik zijn,
werden geen vensters aange
bracht. Twee traptorentjes wer
den op de hoeken tusschen galerij
en magazijn ontworpen en komen
op aardige manier uit het dak
omhoogsteken. Dit forsche dak is
gedekt met leien, misschien we
gens de gemakkelijke verbinding
met de Zuid-Nederlandsche lei
steengroeven. Aan de binnenplaats
breken de topgevels de eentonig
heid van de groote dakvlakken.
Met dezen soberen, nuchteren
De plattegrond van het kruithuis. Het meetkundig bouwtrant is een gebouw ont-
netwerk, het verhoudingsstelsei waarop het gebouw is staan dat bekoort door de qoede
ontworpen, een aaneenschakeling van gelijkzijdige
driehoeken, is met stippellijnen aangegeven. verhoudingen van de onder-
deelen. Aan de buitenzijde is de
toegang omlijst met een klassieke poort van monumentaal aanzien. Vroeger kon
men deze alleen Bereiken over een brug, want tot verhooging van de veilig
heid was het geheele gebouw met een gracht omgeven, welke haar water uit
de binnen-Dieze ontving. Deze gracht werd gegraven voordat men met bou
wen begon, wat het voordeel had dat de benoodigde bouwmaterialen, o.a.
tienduizenden IJsselsteenen per schip konden worden aangevoerd. Het graaf
werk werd verricht door soldaten; men begon in 1617 en in 1'618 kwam de brug
gereed en werd de eerste steen van het gebouw gelegd. Daar er intusschen moeilijk
heden waren te overwinnen om de geheele bouwsom bij elkaar te krijgen, ontstond
er stagnatie. De stad moest den bouw geheel zelf bekostigen en vooral de ambach
ten hadden bezwaar tegen de daardoor noodige nieuwe belastingen. Slechts met
groote moeite verkreeg men een bijdrage van 3000.van de aartshertogen, op
wier verzoek, dat eigenlijk bevel was, de bouw geschiedde. In 1619 kwam men niet
veel verder dan de fundamenten en pas in Februari 1620 volgde de aanbesteding
van het voornaamste deel van het werk, waarbij op Brabantsche wijze 150 potten bier
werden gedronken door de timmerlieden, metselaars en leidekkers. In September
1620 werd de eerste Meiboom op het dak gezet en in Januari 1621 een tweede. In
September was het kruithuis klaar; het had ruim 22000 gulden gekost.
Het gebouw is niet onveranderd gebleven. De gracht werd in 1769 gedempt en daar
door lijkt het gebouw thans wat gedrongen, omdat het diep in den grond zit. Al
eerder was de galerij dichtgebouwd, kleine dakvensters werden aangebracht en ook
ramen in de buitenmuren. Vooral de manier, waarop tusschen de kolommen van de
galerij muurvlakken met veel te hoog gelegen vensters zijn gemaakt, is een mishan
deling van het gebouw. In de laatste jaren is bovendien de omgeving" van het kruit-
