52
bewaarplaatsen van kruit zijn door ontploffing van hun inhoud vernield. Maar ook
de algemeene bouwtrant van het Bossche kruithuis is merkwaardig.
De militaire bouwkunst heeft een eigen weg gevolgd, welke niet geheel samenvalt
met dien van de burgerlijke bouwkunst, hoeveel overeenkomst er ook is. De militaire
bouwmeesters kregen een andere opleiding, waaruit hun eigen stijl verklaard kan
worden. Toen het steeds toenemend gebruik van vuurwapenen de middeleeuwsche
kasteel- en stadsmuren onvoldoende maakte, spanden de vestingbouwers zich in, de
verdedigende sterkte van de vestingwerken gelijken tred te doen houden met de ver
meerderde aanvalskracht van het moderne geschut. Hierbij speelden wiskundige
berekeningen een groote rol. Het waren dezelfde mannen, die nauwkeurig de
schootsvelden en kogelbanen van musketten en kanonnen berekenden, die ook de
militaire sterkten ontwierpen. Het waren professoren in de wiskunde, bij wie de
toekomstige ingenieurs hun kennis opdeden over den bouw van bastions en rave
lijnen. Toch was er, wat die belangstelling voor de wiskunde aangaat, hoogstens
een verschil in graad en niet in beginsel met de burgerlijke bouwmeesters. Want de
wiskunde is het fundament van alle bouwkunst en werd juist in dien tijd meer dan
te voren door iederen bouwmeester bestudeerd. Omstreeks 1600 was het in ons land
nog het tijdperk van den renaissancestijl. Veel eerder, wel 100 jaar vroeger, had men
in Italië de wedergeboorte beleefd van de kunst en de wetenschap der antieken en
was men in de leer gegaan bij de Grieken en Romeinen. Ook de klassieke bouwkun
dige verhandelingen, als van Vitruvius, werden opnieuw uitgegeven en bestudeerd
en hierin speelde de wiskunde een groote rol. Natuurlijk waren ook de gebouwen
der Gothiek volgens wiskundig berekende plannen opgetrokken, maar in de renais
sance vierde de theorie hoogtij. Driehoeken, veelhoeken en cirkels, nauwkeurig
volgens vaste verhoudingen ingedeelde zuilen en pilasters vormden de onderdeelen
van de bouwkundige ontwerpen, welke in boekvorm werden verspreid. In de Neder-
Gezicht op het kruithuis uit het Noordoosten, voor de verpachting van het open terrein.
