DE TOEKOMST VAN ONZE WINDMOLENS 15 Het zag er ten tijde van de oprichting van de Vereeniging „De Hollandsche Molen", nu juist twintig jaar geleden, slecht uit met het behoud van onze windmolens. De opvatting dat het economischer en tevens gemakkelijker is mechanisch dan met windkracht te malen, vond steeds meer ingang, met het gevolg, dat er zeer veel molens werden stilgezet. Het buiten bedrijf stellen van molens heeft bijna steeds slechte gevolgen, want het nood zakelijke onderhoud vindt dan niet meer plaats, zoodat na verloop van tijd de molens wegens bouwvalligheid geheel of gedeeltelijk worden gesloopt. De afbraak van molens nam toen een schrikbarenden omvang aan, lei dende tot geestelijke en stoffelijke verarming van ons land; immers jaarlijks verdwenen meer dan honderd molens en ingrijpende herstellingen aan molens kwamen omstreeks 1923 slechts weinig voor, om van nieuwen bouw maar niet eens te spreken. Edoch, na twintig jaren is er veel ten goede gekeerd. Stelselmatig gevoerde propaganda voor het behoud van molens, belangrijke technische verbeteringen aan de molens en ten slotte, thans, de bijzondere tijdsomstandigheden (schaarschte aan kolen en olie) hebben de kansen doen keeren en het lot van onze windmolens, die we in ons Nederlandsch landschap niet kunnen missen, hangt niet meer aan het zijden draadje van 1923. Het buiten bedrijf stellen van molens komt thans veel minder voor en dientengevolge al even weinig hunne slooping. Heel wat water- en korenmolens en ook een enkele houtzaagmolen zijn in de laatste jaren gemoderniseerd en een goed onderhouden en naar de nieuwste eischen verbeterde windmolen wordt niet meer als „uit den tijd" beschouwd. Dat is een voornaam ding bij het streven tot behoud en gebruik van windmolens. Ook al zouden evenwel alle bestaande molens in bedrijf blijven, dan zou toch hun aantal afnemen, want tengevolge van brand en najaarsstormen gaan ieder jaar eenige molens verloren, terwijl wegens stadsuitbreiding, wegenaanleg en samenvoeging van polderbemalingen, afbraak van molens plaats vindt. Het is daarom noodzakelijk, wil ons land een molenland blijven, dat er nieuwe molens worden gebouwd. Foto A Bicker Caarten De „verdekkerde" wip staartmolen bij het dorp de Kaag, gebouwd in 1936 Inmiddels is bovendien van hoogerhand een sloopverbod voor molens afgekomen.

Periodieken van Erfgoed Vereniging Heemschut

Heemschut - Tijdschrift 1924-2022 | 1943 | | pagina 5