22
omdat de beschermende sneeuwlaag door de koude noordoosterstormen van de
velden werd weggevaagd. Het graan op de akkers, die door wallen beschut waren,
had over het algemeen minder van den winter te lijden. Echter niet alleen in
barren wintertijd, doch ook in het voorjaar en in droge zomers laat de gunstige
werking der hakhoutwallen zich gelden. De temperatuur op de beschutte akkers
is één tot twee graden hooger dan in de open velden, wat het gewas, vooral
in het voorjaar, ten goede komt.
In ons land zijn, zelfs in den heetsten zomer, de temperaturen niet hoog genoeg
om de planten te verschroeien; wel kunnen zij door uitdroging vernietigd worden.
Maar ook dit verschijnsel treedt in het open veld eerder op, dan binnen de
beschutting der akkerwallen, waar de wind minder sterk is en minder vocht
wegvoert. Het vochtgehalte der omwalde akkergronden blijft daardoor hooger
en de sterkere dauwvorming behoedt de planten voor verdroging.
Het zijn niet meer alleen de zeer vooruitstrevende biologen als E. PFEIFFER in
zijn boek „De Vruchtbaarheid der Aarde" (uitgegeven bij KLUWER te Deventer),
die wijzen op de beteekenis van de hakhoutwallen voor de opbrengst van het land
ook in ietwat conservatievere kringen, als die der Nederlandsche Heide Maat
schappij, is de aandacht gevallen op dit onderwerp. In de aflevering van Januari
1942 van het Tijdschrift dezer Maatschappij werd de gunstige invloed van hak
houtwallen op de opbrengst van akker- en weidelanden uitvoerig besproken en
werd gewag gemaakt van de grootsche plannen welke in verschillende landen
bestaan om door den aanleg van uitgestrekte boschsingels geweldige oppervlakten
akkerland tegen de wisselvalligheden van het klimaat te beschermen en daardoor
meer regelmatige en hoogere opbrengsten van den oogst te verkrijgen, ondanks
het verlies aan oppervlakte van het bebouwbare land, dat deze bebossching met
zich brengt.
Laten wij nagaan welke nuttige invloeden er van de akkerwallen uitgaan
1. Zij reguleeren het klimaat, waardoor dë opbrengst der akkers grooter en ge
lijkmatiger wordt (minder schade door vorst en droogte)
2. Zij breken de windstooten en voorkomen daardoor, dat in droge tijden, als er
geen gewas op het land staat, de fijne humusdeeltjes, die de vruchtbaarheid van
den akkergrond uitmaken, wegstuiven.
3. Zij bieden huisvesting aan talrijke vogels, die schadelijke insecten vernietigen.
4. Z j leveren belangrijke hoeveelheden geriefhout en waar enkele boomen bij de
periodieke vellingen gespaard worden, ook paal- en timmerhout.
5. Zij bieden beschutting aan patrijzen en fazanten en verhoogen de waarde van
de landerijen als jachtterrein.
6. Zij verhoogen de schoonheid van het landschap.
Het laatste punt moge voor „Heemschut" het belangrijkst zijn, de eerste vier zijn
vooral voor den landbouwer van belang. Het zijn deze eerste punten, die de
propaganda voor het behoud der hakhoutwallen gemakkelijk kunnen maken.
Hoe dikwijls is er niet een tegenstelling tusschen de ethische doelstellingen en_ de
eischen van het praktische levenBij het behoud der hakhoutwallen is aller belang
gediend; dat van den landbouwer, van den natuurvriend, van den stadsbewoner-
met-vacantie, van den jager, ja zelfs van de bewoners van de lange leegten in
Noordhollands Noorderkwartier, van Groningen en van de ontginningen in
Brabant en Drente. De vraag is slechtsHoe kunnen de menschen tot het inzicht
gebracht worden, dat ieders belang gediend is met het behoud der hakhoutwallen.
Koog aan de Zaan, December 1942.
Dr G. N. Honig.
