96
te helpen bijeenbrengen en te trachten Haarlem's oudste hofje in stand te houden.
Het kort geleden genomen besluit betreffende de onteigening in het belang van
monumentenzorg of natuurbescherming vanwege de Departementen van O. W. K.
van Landbouw en Visscherij en van Justitie, zal ongetwijfeld goede diensten kunnen
bewijzen. Dit zal de mogelijkheid openen de omgeving der monumenten te verbeteren.
Wat de natuurbescherming betreft, dient vermeld de instelling van een vaste
commissie voor Natuurbescherming, Landschapsverzorging en Recreatie door den
Rijksdienst voor het Nationale Plan. Een lijst van beschermde natuurgebieden
fverd door deze Commissie samengesteld. Deze lijst is nog maar voorloopig en zal
wel scherper omschreven worden wanneer deze nieuwe dienst daarvoor de gelegen
heid heeft gehad. Voor het behoud van de eilandjes in het Paterswoldsche meer
werd een bijdrage verstrekt, wat mede tengevolge had dat de oevers der eilandjes
verbeterd werden. Als een belangrijke ontsiering van het landschap gelden de
glazen kassen, die in steeds grootere hoeveelheden verschijnen. Gebrek aan glas zal
hier de helpende hand moeten reiken.
Van de onderwerpen die in de laatste maanden aan de orde kwamen noemen
wij nogDe tentoonstelling in het Stedelijk Museum te Amsterdam, waarvoor de Bond
Heemschut en de Commissie „De Weg in het Landschap" eenig foto-materiaal
ter beschikking stelden. Het kasteel de Horst te Loenen op de Veluwe werd ge
kocht en betrokken door een houtkooper. Voor het maken van een zagerij in een
der bijgebouwen werd nog geen vergunning verleend. Het biedt veiheugenis dat
het huis, dat vele jaren leeg stond, weder bewoond is. De plannen tot uitbreiding
van de houten zweminrichting in de Vecht te Weesp zullen voorloopig geen
voortgang hebben wegens gebrek aan hout en ander benoodigd materiaal.
Voor de' oude commiezenhuisjes langs den Napoleontischen weg Utrechtden Bosch
werd de hulp van Monumentenzorg ingeroepen. Van de drie zijn er twee waaraan
noodig iets gebeuren moet. Het zijn geen kostelijke monumenten, maar enkele der
schaarsche voorbeelden uit den tijd der Fransche overheersching, die niet veel
bouwkunst'heeft voortgebracht. Het kasteel „de Bruyne Horst" bij Lunteren is door
het Rijk gekocht en voor een nieuwe instelling in gebruik genomen. Dat eenig
hout gekapt werd, kon niet voorkomen worden. De omgeving staat thans onder
toezicht van het Staatsboschbeheer.
Aan het slot van deze opsomming staat in dezen tijd als een baken in zee onze
Heemschutserie, waarvan de resultaten alleszins bevredigend zijn. Tot nu verschenen
19 deelen. Andere deelen zijn in voorbereiding. Verschillende deelen beleefden
reeds herdrukken en de belangstelling is dikwijls zoo groot, dat op een herdruk
gewacht wordt. De steun van het Departement van O. W. K. en de prettige samen
werking met de uitgeversfirma ALLERT DE LANGE doen ons de hoop uitspreken
dat deze serie boekjes moge groeien en de Heemschutgedachte in wijden kring
verbreiden.
Sluiten wij dit verslag met onzen grooten dank te brengen aan het Departement
van Opvoeding, Wetenschap en Kuituurbescherming voor de medewerking die wij
steeds weer van dit Departement mochten ontvangen op velerlei gebied.
Reeds thans valt op te merken hoe krachtdadig de belangstelling voor Neêrland's
aloude schoonheid toeneemt. Dit zal ongetwijfeld via de jeugd bevorderd worden,
wanneer straks zooals hier en daar reeds geschiedt de deelen der Heemschut
serie gaan behooren tot de schoolbibliotheken en in het onderwijs worden opgenomen.
Amsterdam, September 1942. De secretaris A. A. Kok.
