20
HEEMSCHUT
„Wat in een menschenleeftijd verdween". Schrik nu Amsterdammer! Deze ten
toonstelling kon ook heeten „Zestig jaar sloopen", als de heeren van Amstelodamum
minder vriendelijk geweest waren. Bewonder en schrik bij zoo'n verzameling karakte
ristiek stedeschoon, dat eenmaal was. Leg U neer bij gemotiveerde afbraak, noodig
voor verkeer en uit overwegingen van hygiëne, maar zie tegelijk naar wat er voor in
de plaats kwam. Het wordt meer dan tijd, dat er nu een krachtig stop geroepen wordt tot
den slooper, die nog altijd met zijn houweel door Amsterdam gaat en nu hier, dan daar
zijn afbrekend werk verricht. Zeker, er is een Monumentenlijst, waarmede vele
bouwwerken beschermd worden, maar er is geen sloopverbod! Zeker, velen zien
de beteekenis in van het behoud van een harmonischen, ouden gevel en zij hebben
een offer over voor de grondige en deskundige restauratie,' maar nog veel meer
gaan tot slooping over, want er is nog géén sloopverbodMenig pothuisje, menige
trap-, hals-, tuit- of klokgevel kwam niet op de Monumentenlijst en gaf toch sfeer
van intimiteit en karakteristieke schoonheid aan een gracht of straat. Hoeveel
gevels zouden door deskundige verbouwing, na advies van een ervaren architect,
of van een instelling als de Bond Heemschut weer bewoonbaar gemaakt kunnen
worden met behoud van het stedeschoonZooals de heèr C. VISSER dat onlangs
terecht opmerkte, is hier een soepel gehanteerd sloopverbod noodig met redelijke
uitzonderingsbepalingen. Dit geldt voor Enkhuizen, Delft, Dordrecht, Stavoren,
Blokzijl, Wijk bij Duurstede, Breda evenzeer als voor Amsterdam. Er staat ditmaal
geen Damrak, Rokin of Spiegelgracht op het spel, maar een kwaad, dat door de
geheele binnenstad, nu hier dan daar den kop opsteekt en voortwoekert. De
Amsterdammer mag wel een kijkje op zijn weleer!
Dan moet hij er nu voor opkomen en met krachtSignaleer eiken gevel die noodeloos
valt, dring aan op restauratie, waar mogelijk en streef met eenzelfde vasthoudend
heid, waarmede ge aan Amsterdam gehecht zijt, naar een weloverwogen sloopverbod.
Ton Koot.
H
Bij herhaling zijn in het Maandblad van den Bond Heemschut mededeelingen ver
schenen waaruit blijkt hoe noodig het is een sloopverbod in te stellen om te voor
komen dat plotseling een oud bouwwerk verdwijnt dat met goeden wil behouden
had kunnen worden, om daarna te overwegen langs welken weg tot herstelling te
komen. Het blijkt dat er buiten de monumentenverordeningen en de bekende
clausule van den Opperbevelhebber van Mei 1940 nog wel eens andere midcjelen
te vinden zijn om het euvel te keeren.
Zulk een geval deed zich voor te Maarheze N.Br., waar de houten standerdmolen
te Soerendonk afgebroken zou worden. De geldende bepalingen voor de Brabantsche
Gemeenten gaven redding. Deze bepalingen zijn vervat in een uitgave van V U G A,
Vereeniging Uitgaven Gemeente Administratie. De daarin belangwekkende
artikelen zijn
ARTIKEL. 84. Het is verboden een bouwwerk geheel of voor een gedeelte te
sloopen, zonder inachtneming van de bepalingen in dit Hoofdstuk vervat, en van
de voorschriften ter uitvoering daarvan door Burgemeester en Wethouders gegeven.
