66
HEEMSCHUT
gevormd door het gemeentehuis (dat naar schatting driekwart eeuw oud is, en
waarvan het erf een deel van den ouden grachtgordel beslaat), deels door onfraaie
particuliere gebouwtjes (waaronder een leelijke steenkolenhandel op een belangrijk
punt), eenige woningen en enkele bedrijfsgebouwtjes. In den plantsoengordel ligt
als enclave een particuliere kweekerij. De ligging van de bovengenoemde bebouwing
is zoodanig, dat de oude vestinggracht ten deele daarachter is weggestopt en in
het stadsbeeld onvoldoende naar voren komt. Voorts verkeeren de restanten van
den ouden stadsmuur deels in bouwvalligen staat.
Wij vragen ons af, of het niet mogelijk is hierin, zij het in den loop van jaren,
verbetering te brengen en de omwalling in zekeren zin zoodoende te restaureeren.
Deze restauratie zou allerminst een volledig karakter behoeven te hebben. Het is
geenszins de bedoeling, vestingmuren op te trekken en grachten te graven, zelfs
niet alle terreinen weer in overheidsbezit terug te brengen. Met een tot uitdrukking
brengen van de grachtruimte als een goeddeels open ruimte, door een meer ver
zorgden aanleg van gedeelten daarvan als speelweide, schoolwerktuin, eenige afronding
van den plantsoenaanleg, het in verloop van tijd opheffen der onaanzienlijke
bebouwing, gaven aanleg der boomgaarden en moestuinen, het voorgenomen herstel
van herinneringen aan den vroegeren vestingmuur en weergang en restauratie van
de nog behouden resten van de oude stadsmuren zou kunnen worden volstaan.
Een mogelijke andere aanleg van het raadhuisterrein, zal daarbij onder oogen mogen
worden gezien.
De zwaar getroffen gemeente Rhenen is daartoe, zeker thans, allerminst in staat.
Moreele en daadwerkelijke steun uit de geheele landsbevolking zou daartoe zeker
noodig zijn. In aansluiting aan den wederopbouw der binnenstad komt het, ook in
de huidige tijdsomstandigheden, ons echter niet onmogelijk voor de belangstelling
in breeden kring en dien steun te wekken en te verwerven. Daarvoor zal, na
goede bestudeering van historische gegevens, een meer of minder omlijnd plan
dienen te worden opgemaakt, waarin de bereikbare mogelijkheden worden weer
gegeven. Een dergelijk plan zou zelfs, onder voorbehoud van dien steun, langs
wettelijken weg kunnen worden vastgesteld door toepassing van de artikelen 36
en 39 der Woningwet; een herziening van de bestaande regelen ter zake in
Rhenen is toch reeds, als gevolg van het wederopbouwplan, onafwijsbaar noodig.
Wij meenen, in dit stadium, in de eerste plaats een beroep te mogen doen op
Uwen Bond om Uw belangstelling voor deze aangelegenheid te vragen en in
overleg met U stappen te beramen, die deze aangelegenheid, welke ons uit historisch-
vestingbouwkundig oogpunt en uit een oogpunt van stads- en landschapsschoon
van voldoende belang voorkomt, zullen kunnen bevorderen.
G. C. D. D'AlIMALE baron VAN HARDENBROEK, Burgemeester van Rhenen.
Jhr. Mr. Dr. M. L VAN HOLTHE TOT ECHTEN, Oud-Burgemeester van Rhenen.
Ir. W. DE BRUYN, Contact-commissaris van den Algemeen Gemachtigde voor
den Wederopbouw.
Ir. P. K. VAN MEURS, Inspecteur van de Volkshuisvesting.