HEEMSCHUT
41
Wij moeten niet
dwepen met buiten-
landsche schoonheid,
al is de studie der
kunst van over de
grenzen nuttig en
noodig. Want dit
dwepenhoudt meestt-
al in dat men uit dé
hoogte neerziet op
hetgeen eigen land
bood en nog heeft
te bieden. Hoevele
landgenooten zijn er
die heel veel in het
buitenland hebben gezien, maar nooit Friesland of Groningen bezochten. En hoeveel
schoonheid bieden nog steeds onze vaderlandsche steden! Van Amsterdam, de stad
van grootsche intimiteit, behoeven we den lof niet te zingen. Het is de vraag of
er, .dank zij haar baksteen-architectuur, schooner en belangrijker stad is te vinden*
Deze schoonheid is van vroeger eeuwen, maar ook van dezen tijd. Belangrijk
stedenschoon uit renaissance tijd en barokperiode is ook te vinden- in een stad als
Delft, die waarschijnlijk door den invloed der Technische Hoogeschool merk
waardig goed is geconserveerd. Ook in kleinere steden als Hoorn, Enkhuizen,
Veere, Franeker, Bolsward, Harlingen, Dordrecht, Brouwershaven, Hulst, Zierikzee
en Woudrichem is nog veel van vroegere schoonheid te vinden. Helaas moet
worden opgemerkt dat de gemeentelijke autoriteiten niet altijd voldoende begrip
van en belangstelling hadden voor de kunstschatten uit het glorierijke verleden,
die aan hun zorgen waren toevertrouwd. Een droevig voorbeeld van verwaar-
loozing zien we te Woudrichem, waar belangrijke renaissancegevels geheel in verval
verkeeren. Hier behoorde men in te grijpen en spoedig tot restauratie over te gaan.
Ook het raadhuis, een aardig oud poortje en gevels uit den baroktijd moeten voor
verder geknoei en ondergang worden gevrijwaard. In Dordrecht heeft men de
rivieroevers ontsierd door een leelijke gasfabriek met toebehooren.
Ten platten lande ziet men overal geknoei door totaal onbevoegden. Van den
schoonen ouden boerderijbouw met de juiste, harmonische aansluiting bij het land
schap en onze gevoelige atmosfeer is niet veel meer over. Buitengewoon ergerlijk
is de toepassing van de gebroken kap. Deze constructie, die wordt toegepast om
meer ruimte in de kap te hebben, geeft zoo goed als nooit een bevredigend beeld,
maar voor boerderijen moest deze dakvorm geheel verboden worden. Het kwaad
hierdoor in ons land gesticht is onberekenbaar. We kunnen er staaltjes van zien
in de omgeving van de stations te Apeldoorn en Heerenveen, in de omgeving van
Rotterdam, kortom door ons geheele land. Hoe schoon waren de oude typen
van boerderijen: in Zuid Holland, in Zeeland; de Friesche boerderijen met het
Leehjke boerderij, met dak van rose asbesten platen en woonhuis
dat slecht van vorm is. Merwedeoever tegenover Giessendam