88
HEEMSCHUT
Er zijn nog mooie hoekjes,
gave geveltjes, schilder
achtige d o o r k ij k j e s,
schoone plekken in de
goede stede Maar ze
worden schaars. Goede-
reedes stadhuis moet,
vroeger, mooi geweest
zijn het is nu neutraal.
Zijn toren was een koste
lijk bouwwerk; een vorig
geslacht heeft heeft hem
echter zóó krachtdadig
gerestaureerd,dat-ie leelijk
geworden zou zijn, indien
zulk een monument zoo
gemakkelijk van zijn luister
te berooven ware. De
waterpoort als de Sneeker is nog alleen in het stadswapen overgebleven en
van de onderscheidene andere stadspoorten, de wallen en grachten is niets dan
de herinnering en een slootje overgebleven. De haven, met zijn statige heeren
huizen; de spuisluis met windassen en bruggetje; de smidse met travalje ervoor,
zijn nog schilderachtig. Maar waaraan ontleenen een koffiefabriek, een levens
verzekeringmaatschappij en een motoroliehandel het recht, dit schoons met schreeuwend-
leelijke reclameborden te schenden?
Op heel ons eiland is van de liefelijkheid van vorige eeuwen in den loop der
jaren veel verloren gegaan. Dat het elders in den lande net zoo ging, is geen reden
tot troost. Een der op Goeree-Overflakkee opvallende ontsieringsmethoden is het
hand-over-hand toenemend gebruik van 't grauwe pleister.
Er zit, aan heel deze zaak, meer dan een probleem. Twee ervan zijn deze: als
het volk zelf de schoonheidswaarde dezer dingen niet meer beseft, moeten zij dan
desondanks, op aandrijven dergenen die dat besef nog bezitten, in stand gehouden
worden? En: heeft de overheid het recht, bijvoorbeeld wat 't onthoofde huis
op ons plaatje betreft hedendaagsche en toekomstige eigenaren servituuts
verplichtingen op te leggen, enkel en alleen om schoonheid uit het verleden te
handhaven
De eerste vraag moet zonder twijfel bevestigend beantwoord worden. Op de
tweede moet het antwoord echter luidende overheid heeft niet het recht, maar
den plicht zulks te bevorderen. Want het aanzien van stad en lande is gemeenschaps-
bezit; de zorg daarvoor dure gemeenschapsplicht!
Dr. S. S. Smeding.
Het onthoofde huis te Goedereede
