34
H E EM S C H U T
COMMISSIE HET DORP
In de Algemeene Vergadering 1939 werd besloten tot instelling van een nieuwe
Commissie in den zin van de Commissie de Weg in het Landschap die
een deel van de taak van den Bond Heemschut zal overnemen met betrekking
tot de schoonheid der Nederlandsche dorpen, het in stand houden van de eigen
aardige schoonheidselementen van de streek, het opruimen van velerlei ontsieringen
en het verbeteren van de bestaande toestanden van beplanting, bebouwing en nog
veel meer. Het is thans de tijd dit vraagstuk ter hand te nemen. Vele dorpen
men denke als een voorbeeld aan de dorpen langs de Vecht hebben vele jaren
achtereen te lijden gehad onder het verkeer, waardoor de oude dorpsstraat tot
een rijweg werd. Vele dezer dorpen komen, wanneer de nieuwe wegen gereed
zijn, min of meer tot hun vroegere weldadige rust terug. Dan is er heel wat te
doen om ook de schoonheid weder te doen terugkeeren. Een ander algemeen
voorkomend euvel is dat de dorpen teveel de stad nabootsen en dan in den regel
niet het beste van wat-de stad biedr.
Om de Commissie Het Dorp op gang te krijgen zijn voorloopig 3 leden benoemd,
de Heer J. R. KONING, die de vader van de gedachte was als voorzitter met de
Heeren O. L. VAN DER Aa als secretaris en H. B E. WARNAARS.
Op Woensdag 6 Maart had de installatie van de Commissie plaats, waarbij
behalve de drie genoemde Heeren voor het Bestuur de voorzitter en de secretaris
aanwezig waren. De Commissie Het Dorp is nu met haar werk aangevangen.
Zij zal met voorstellen komen, waarbij 'tevens gelegenheid is, voor zoover dit
noodig blijkt, het aantal leden uit te breiden. Vele onderwerpen werden reeds
besproken op grond van de ervaringen in de laatste jaren opgedaan. Zoo werd-
op het marktplein van een prachtig en vrijwel ongeschonden Brabantsch dorp een
opeenstapeling van misstanden aangetroffen. Om de monumentale kerk stond een,
nergens voor dienend, leelijk ijzeren hek, daarvoor slechte beplanting met daarvoor
als pièce de milieu- een urinoir. De lindeboomen rondom de muziektent waren in
een menschenleeftijd niet gesnoeid, zoodat de krans van geknotte boomen die eens
een schoone haag gevormd moeten hebben, tot hooge pluimen waren uitgegroeid.
De boomen waren vol spijkers die achtergebleven waren van vele bekendmakingen.
Andere boomen hadden gaten van gebroken of slecht gesnoeide takken, waardoor
inrotting ontstaat. De gevels der rustige dorpshuizen werden ontsierd door reclame
borden in schrille kleuren. De puien der huizen, vroeger geel en wit en groen,
waren hier en daar rood en paars geverfd. Alles inktvlekken op het schoone
schilderij, in achteloosheid aangebracht. Zoo is het overal in den lande. Doch de
tijd der lamlendigheid, zelfgenoegzaamheid is voorbij. De Commissie Het Dorp zal
trachten in de dorpen het gevoel aan eigenwaarde inzake de schoonheid te doen
ontwaken."
A. K.
