HEEMSCHUT 63 hoeken van den klokgevel .komen al maar hooger om te worden tot een recht ding met een kuif erop, de verhoogde lijstgevel, om tenslotte tegen het jaar 1800 een rechte lijst te worden. Daartusschen glijden de invloeden van het klassicisme met pilasters, basementen, kapiteelen, lijsten, dus heele hoofdgestellen uit hetltaliaansche ordeboek en daarna de Fransche invloeden van de bouwstijlen genoemd naar Louis XIV, Louis XV en Louis XVI. Ondanks dezen import blijft de Amster- damsche bouwkunst iets eigens behouden. Alles bije.en hebben de, gevels van de grachtwanden gemaakt een wonderschoone staalkaart van bouwkunst, zoowel in de oudste als in de oude stad. Het meerendeel der gevels werd in 'den loop der jaren eenige malen gemoderniseerd. Wel boetten zij wel eens iets van hun schoon heid in, doch met elkaar bleven zij een aantrekkelijkheid behouden zonder weerga. De schoonheid der stad is echter niet alleen de huizen. Het is in de eerste plaats het water met de steeds levende weerspiegeling. En dan de boomen. Is er één stad U bekend in gansch Europa met zooveel boomen, zooveel iepeboomen, de een recht, ^de andere naar de gracht en die bij de brug met een breede deuk van dè handkar die er honderd jaar lang tegen neergezet, werd. En dan de bruggen, de eindeloos vele "bruggen, in alle vormen. De oudste brug was van hout en heette Lange-brug omdat hijlang was of Blauwbrug wegens de kleur, Magere brug wegens haar geringe corpulentie. Omdat de Dam, een gewelf over .den Amstel, van steen was en daaronder sluisdeuren waren, sprak men van de Damsluis. Dit droeg den naam over op alle steenen bruggen. Zoo kent men nu nog de Doelensluis en de Halvemaansbrug, de Torensluis, Hoogesluis en de Blauwbrug, Latjesbrug. Oud Amsterdam met zijn water,' bruggen, 'boomen, gevels is van ongeevenaarde schoonheid. Onze tijd doet alles wat mogelijk is om die schoonheid te behouden en wat er nieuw komt harmonieus te doen aansluiten bij wat er is, onder leiding van de Gevelcommissie voor de Oude Stad. Een gansch ander vraagstuk vormt de schoonheid der nieuwe stad. Daar wordt getracht de architectuur der bebouwing aan de hoogste eischen te laten voldoen. Menig architect die meende iets te kunnen kwam daar in botsing met de Gevel commissie voor de Nieuwe Stad, doch moest na kennismaking erkennen dat hij ,een duw in de goede richting had gehad. Leiding wordt gegeven in de wijze van aanpassen der bouwblokken, aan de ligging der vrijstaande bouwwerken, rekening gehouden met assen, met vergezichten, met aansluitingen van water en oever van bruggen op kaden of rechtstreeks op de aansluitende bebouwing. Nieuw Amsterdam heeft reeds zulk een bekendheid en beroemdheid verworven dat duizenden vreem delingen dit kwamen bezichtigen, niet alleen gewone toeristen, doch studeerenden aan buitenlandsche bouwkunstinstellingen. De slechte tijd heeft gemaakt dat dit bezoek gematigd is, doch in vakbladen bekleedt nieuw Amsterdam een eervolle plaats. Vraagt men zich af waarin de schoonheid der oude gevels en bouwwerken is gelegen dan "is dit door de ordening waarbij gevoegd de gave van den ontwerper. Door de ordening echter kon ook de minder begaafde, de middelmatige iets goeds nalaten. Dit ordenen was een verhoudingsstelsel, gegrondvest op eenvoudige maat-

Periodieken van Erfgoed Vereniging Heemschut

Heemschut - Tijdschrift 1924-2022 | 1937 | | pagina 13