HEEMSCHUT
61
is, waarbij men niet heeft te maken met de kosten van bouwrijp maken in den meest uit-
gebreiden zin, die bij normale uitbreiding worden gevorderd. Ja, integendeel, de soepelheid,
waarmee de bouwverordening in dergelijke gevallen wordt toegepast, of liever waarmee
met die verordening de hand wordt gelicht, het zeer verleidelijk maakt het geheele jaar of
althans een groot deel daarvan (men kan de kosten van deze huisvesting dan allicht op het
stadshuis uitsparen) te gaan zitten in een landhuisje Op de hei.
Deze gang van zaken, die dreigt te voeren tot schier onoplosbare moeilijkheden ook in
onderwijs-, politioneel- en ander opzicht: men woont als het ware in een vrijgevochten
land is uit velerlei overweging ontoelaatbaar. En gemeenten, die aan deze practijk geen
onvoorwaardelijk halt toeroepen, behooren door het hooger gezag zelve tot de orde te
worden geroepen. Er dient in de eerste plaats op te worden toegezien, dat ook bij den
bouw. van weekendhuisjes, enz. (waar is de grens van deze soort woningen?) de eischen der
bouwverordening worden gehandhaafd en slechts uitzonderlijk daarvan ontheffing worde
verleend. In de tweede plaats worde in de bouwverordening de eisch gesteld, dat (economisch
verantwoorde uitzonderingen daargelaten) niet anders worde gebouwd dan met inachtneming
van behoorlijke rooilijn- en bouwafstandbepalingen. Een rooilijn veronderstelt een weg.
Immers, volgens de Woningwet-definitie is voorgevelrooilijn de lijn, welke bij den bouw aan
de wegzijde niet mag worden overschreden. In de derde plaats worde als regel geëischt, dat
slechts moge worden gebouwd aan wegen, die eigendom zijn van een publiekrechtelijk lichaam,
zonder welks medewerking geen weg mag worden aangelegd, verbeterd of voor den publieken
dienst bestemddat de kosten van aanleg en onderhoud dezer wegen, voorzoover ze niet uit
breeder bv. verkeers oogpunt noodig zijn, door belanghebbende bouwers en grond-
exploitanten worden gedragen; alsmede, dat, wederom als regel, deze wegen worden voorzien
van rioleering, eventueel met de noodige zuivering van het afvalwater, waterleiding en andere
voorzieningen, die als normale eischen in het belang der volkshuisvesting en -gezondheid in
een moderne maatschappij aan eiken woningbouw worden gesteld, en waarvan de kosten
wederom door de bouwers worden betaald of op de bewoning verhaald. Men kan dit een
en ander natuurlijk het best van te voren regelen, om te voorkomen, dat hetzij de bouw-
exploitanten, die nader voor niet vermoede uitgaven zouden worden aangesproken, hetzij de
bewoners, door het invoeren van weg-, baatbelasting, 'enz., waarop niet was gerekend,
zouden worden gedupeerd (een'recente Regeeringscirculaire wijst in die richting).
Ik weet niet of het besef van het kwaad, dat van dag tot dag wordt aangericht en de
groote gevaren, die hier nog dreigen, reeds algemeen genoeg is doorgedrongen. Wel zijn er
teekenen, dat men zich hier en daar de oogen eens uitwrijft. Enkele jaren geleden is een
strijd gestreden tegen den ongeordenden landhuisjesbouw op Walcheren. Onlangs heeft men
in de bladen kunnen lezen van een campagne, door de autoriteiten geopend tegen dergelijken
bouw op het eiland Ameland, als gevolg waarvan, naar verluidt, een aanzienlijk aantal van
deze huisjes zullen moeten verdwijnen. Wij allen kennen het streven naar ordening zoowel
wat de plaats, waar landhuisjes zullen worden toegelaten als de aard der bebouwing betreft,
waar het gaat om onze plassengebieden. Maar aan den verspreiden bouw van weekend-,
semipermanente en permanente landhuisjes van allerlei formaat en vormgeving,-zooals men
deze b.v. in sommige Geldersche gemeenten aantreft, is nog veel te weinig aandacht gewijd.
Nu, hetzij dan door beter inzicht, hetzij door den financieelen nood gedrongen, verschillende
gemeenten zwaardere eischen aan bouwexploitaties zullen stellen of reeds gesteld hebben, is
