HEEMSCHUT
55
bemoeienis van de Stichting „Het Limburgsch Landschap" behouden. Inmiddels zijn in
midden-Limburg, in de streek van Venlo vele prachtige beken tot rechte kanalen vervormd.
Men .vergeet bij dergelijke z.g. verbeteringen veelal dat wanneer de mensch ingrijpt in de
natuur later zaken naar voren komen waar niemand tevoren aan dacht. Genormaliseerde
beken kunnen vlug 't water afvoeren en de overstroomingen van eens in de 10 jaren
verijdelen, doch in droge tijden zullen zij droog liggen, terwijl de echte beek dan nog water
heeft. Natuurvernieling geschiedt nooit ongestraft.
Vestingwerken zijn er in de laatste jaren bijgekomen. Doesburg staat nog steeds op de
agenda. De vestingwerken werden eenige jaren geleden door het Rijk aan de Gemeente
Doesburg verkocht zonder eenige bepaling. In samenwerking met Het Geldersch Genootschap
en de Stichting „Menno van Coehoorn" werd een plan gemaakt om met behoud der
vestingwerken aan alle wenschen van wandeling, sportterrein, bouwterrein en r.og meer te
voldoen. Met belangstelling wacht Heemschut af wat te Doesburg gebeuren gaat. Terwijl
tot voor kort weinigen omzagen naar de oude vestingwerken begint men nu ook te begrijpen
dat dit monumenten zijn. Niettemin kon het gebeuren dat te Maastricht een zeer oud,
13e-eeuwsch fragment vestingmuur werd afgebroken. Te Woerden waar men eenige jaren
geleden niet minder dan den Ouden Rijn wilde dempen, en waar heel wat noodig was om
dit euvel te keeren, kwam het verlangen een deel van den ouden vestingwal af te graven;
door medewerking van het Gemeentebestuur ging dit niet door.
Reclameborden duiken weer op. Alhoewel alle Provinciën van Nederland verordeningen
inzake ontsierende reclame hebben en het euvel beteugeld scheen, is dit gebleken allerminst
waar te zijn. Overal waar de autowegen de bebouwde kommen der dorpen doorsnijden
komen de borden weer terug. Vooral de verzekeringmaatschappijen zijn thans ijverig bezig
met de ontsiering der fraaie dorpen of landschappen door hoogst leelijke borden. Er zal iets
moeten gebeuren om de reclame, de „Heimatschmutz" te weren uit de dorpskommen en de
buitenkanten der steden.
Radiodistributie is alom. Gemeentebesturen die er op letten weten tot stand te brengen dat
de loodkabels aan den achterkant der huizen blijven. Bij vordering der techniek gaan die
misschien wel weer weg. Waar men de radiodistributie den vrijen teugel liet werd het
aanzicht der dorpsstraten volkomen bedorven door ijzeren masten en tallooze draden.
Van den beroemden Echoput bij Apeldoorn vermeldden de bladen dat deze zou ophouden te
bestaan. Van het Ministerie van Waterstaat kwam op een vraag om inlichtingen een geruststellend
antwoord. De put zal wel eenigen tijd niet ter bezichtiging zijn, doch zal niet verdwijnen.
De telefooncellen langs de wegen dreigden heel Nederland te ontsieren, doch't was een storm in
een glas water. Het eene Provinciale Bestuur na 't andere wees de zaak geheel of ten deele af. Van
de 2500 geprojecteerde reclamezuilen, tevens telefooncellen, zijn er niet veel tot stand gekomen.
Natuurvernieling. Bij Arnhem, op het grondgebied van Oosterbeek en Renkum, zou een
auto-renbaan komen, waarmede ongetwijfeld een groote natuurvernieling gepaard zou gaan;
daar komen nu geen berichten meer over. Natuurvernieling is alom. Wie daarvan een
indruk wil hebben ga zien bezuiden den Haag ter hoogte van Kijkduin. Daar heeft naar
alle windstreken een natuurvernieling plaats gehad zonder weergawaar eens fraai begroeide
duinen waren. Te Katwijk gaat steeds voort de afgraving van de duinen, een jarenlang
zandafgravingscontract met een aannemersfirma, 't Is droevig te zien hoe de schoone duinen
daar worden aangetast en gemaakt tot een kale zandvlakte. Te Renkum waren plannen om
een weg te maken Noord-Zuid, dwars door de buitenplaats Laag-Wolfheze en dwars door
een merkwaardig diep ravijn. Heemschut gaf een advies; het plan ging niet door.
