6
HEEMSCHUT
eeuw onder invloed van het
Chineesche porselein, dat men
zich hier ook uitsluitend als
blauw-wit voorstelde. Doch
voor die periode komen hoofd
zakelijk gekleurde tegels voor,
waarbij blauw wel een voor
name rol speelt, doch niet
domineert boven b.v. het geel
of bruin of oranje. Ook komt
paars en groen op deze vroege
tegels voor. Het decor doet
duidelijk de Italiaansche her
komst zien en inderdaad is
onze tegelkunst, hoezeer zij
zich ook tot een volkskunst
moge hebben opgewerkt, niet
nationaal van herkomst. Mis
schien zagen de eerste tegels
in Perzië het licht. Opvallend
is wel, dat ook het cobalt
blauw, dat de Chineezen reeds
ten tijde der MlNG-dynastie
zoo veelvuldig gebruikten,
afkomstig is uit Perzië en
daarom Mohammedaansch
VORMIGE KRULLEN. FOTO RIJKSMUSEUM AMSTERDAM blauw heette. De tegelkunst
kwam tot bloei in het Oosten
en verspreidde zich vandaar met de Saraceenen naar Spanje, waar zij een groote vlucht nam.
Er is immers nauwelijks een aangenamer wandbekleeding in het warme klimaat denkbaar
dan die der gekleurde „steentjes", die zulk een vroolijk en decoratief geheel vormen 1 Van uit
Spanje verspreidde de ceramiekkunst zich naar Italië en met haar reisde onze tegel, die nu
sterk onder Italiaanschen invloed kwam. Op hun beurt reisden de Vlaamsche schilders, onder
wie enkele ook het vak van pottenbakker beoefenden, naar Italië en zoo verspreidden de
Italiaansche motieven zich over Vlaanderen naar de Noordelijke Nederlanden.
Reeds in den aanvang der zestiende eeuw vindt men in Vlaanderen Italiaansche pottenbakkers
aan het werk, die de leermeesters worden der Hollanders. Zoo kan het geen verwondering
wekken, dat tal van zuidelijke .decoratie-motieven op de vroegste, bonte tegels voorkomen.
Vooral de granaat-appel, die men verwarde mét den oranje-appel en er zoodoende een
symbool inzag van ons vorstenhuis en de druif kwamen veelvuldig voor. Toch vindt men
omstreeks dien zelfden tijd ook enkele inheemsche motieven, zooals de goudsbloem en bij
het winnen aan beteekenis van den tulpenhandel ook de tulp. Iets later vallen de ruitertjes
en soldaatjes, die echter ook in blauw voorkomen (omstreeks 1630 en later). Het aantal
motieven, dat men bij de tegels gebruikt heeft is legio, doch men is er nog niet in geslaagd,
die naar de plaats vap herkomst in te deelen. Meer houvast heeft men in zijn pogingen om
een tegel te dateeren, ofschoon men ook hierbij voorzichtig dient te werk te gaan. Maar
WANDTEGELS LAAT-Z EVENTIEND E-E E U W S C H
„RUITERTJES" IN BLAUW. DE HOEKEN ZIJN VERSIERD MET
„SPINNEKOPPEN", EEN BLOEMMOTIEFJE MET VOLUUT-
