70
HEEMSCHUT
Enkele maanden is het geleden, dat ons vanuit den Haag de opdracht bereikte een inleidend
woord te schrijven bij een voor H.M. de Koningin bestemde collectie reproducties, die
gemaakt waren naar de Veluweschilderijen van VAN WANING. Het vereerende dezer opdracht
en onze groote liefde voor het Veluweland waren wel in staat onze belangstelling te wekken
en zoo begaven wij ons naar de> Residentie-stad, waar wij-de juist gereedgekomen werken in
het atelier van den schilder in oogenschouw namen. Ondanks den somberen winterdag is het
in 't atelier prachtig licht! Overal schilderijen en nog eens schilderijen; studies en schetsen
zwerven op tafels en stoelen en tóch er is rust en stemming in deze groote werkplaats.
Wij worden in een rustig hoekje geïnstalleerd en het eerste der twaalf enorme paneelen, die
alle ruim 4 bij 2 M. groot zijn, wordt tegenover ons neergezet. De bedekking valt weg, de
schilder zelf treedt terzijde en wij zien! Wij hadden onszelve nadrukkelijk de noodige
gereserveerdheid om objectief te zijn ingeprent, maar deze geestelijke verschansing werd met
één slag overrompeld, overweldigd! Een bekentenis, waarover wij ons niet schamen.Daar,
vóór ons, blaakt de woeste wereld van het Kootwijksche Zand. Zon van bóven, zon van ónder
Prachtig verheffen zich uit dien geweldigen baaierd de zonbelichte toppen en doorzichtig zijn
de paars-tonige schaduwen van den zomermiddag. Dan komen ze na elkander, de schilderijen
van heide en stuifzand; van Kootwijk en Buurlo, Harskamp en Lunteren. De eeuwenoude
Hessenweg, de vermaarde Goudsberg (bij Lunteren) met zijn verrukkelijke panorama's, geheel
de boeiende en onvolprezen Veluwe gaat aan onze oogen voorbij. De grillige wereld der zand
verstuiving met haar oerbanken en stuifbanen, haar verstormde dennen en bizarre vormingen,
hoe meesterlijk werd deze vastgelegd. Geen romantische laantjes of idyllische schaapskooien,
neen landschapssfeer in vollen omvang en diepte, panorama's geweldig in hun kleurengloeiïng
en compositie. Voorzoover wij mogen oordeelen, ligt de groote verdienste van het werk hierin,
dat deze twaalf schilderijen in hun schoone verscheidenheid innig tesamengebonden worden door
de oer-oude sfeer, die juist der Veluwe zoo eigen is. Wie de Veluwe, wie zijn land liefheeft,
zal ook deze cyclus bewonderen en liefhebben. JAC. GAZENBEEK.
HULDIGING BIJ ZIJN GOUDEN JUBILEUM,
50 JAAR VOORZITTER A. N. W. B—TOERISTENBOND VOOR NEDERLAND
EDO BERGSMA zal binnenkort vijftig jaar Voorzitter zijn van den A.N.W.B.-Toeristenbond
voor Nederland.
De A.N.W.B. is BERGSMA's levenswerk; wie den naam EDO BERGSMA noemt, denkt aan
den A.N.W.B., en omgekeerd. Een uniek voorbeeld in ons land van de personificatie van
een organisatie in één persoon. En welk een organisatie! De A.N.W.B. dient het belang van
allen. Ieder Nederlander, van welken rang of stand, heeft op zijn weg den zegenrijken arbeid van
den A.N.W.B. ontmoet. En overal kan hij daarbij speuren de hand van EDO BERGSMA.
Ook in tijden van nood blijft er plaats voor dankbaarheid. Jegens EüO BERGSMA moet
die dankbaarheid wezen: algemeen. Wie bij zijn halve eeuw-feest EDO BERGSMA huldigen
wil, kome niet met een voor hem persoonlijk geschenk. BERGSMA hield altijd zijn persoon
op den achtergrond. De dankbaarheid van Nederland voor wat EDO BERGSMA voor
Nederland heeft gedaan, moet zich uiten in een blijvend iets, dat ook voor latere geslachten
