36
HEEMSCHUT
GESCHIEDENIS, SCHOONHEID EN WERKVERSCHAFFING
Het economisch vraagstuk der werkverschaffing is blijkbaar niet zoo eenvoudig. Luidde het
oude vonnis, den mensch toegediend; „In het zweet uws aanschijns zult gij brood eten
thans is de menschheid zoover gekomen dat men zoo gaarne werken wil, doch dat t werk
op is en 't brood op is.
Wat beter te doen dan die overtollige kracht toe te passen op de afbraak van wat voor
gaande menschengeslachten opbouwden. Allerwegen ziet men deze pogingen. Hoevele vraag
stukken van grachtdemping en andere overbodige geschiedenis- en schoonheidsvernieling
behandelde Heemschut in den laatsten tijd; denk aan Enkhuizen en Bolsward, Woerden
en Gorinchem. Als een
voorbeeld van wat op dit
gebied gaande is en waarvan
slechts weinigen iets gewaar
worden, is hierbij afgebeeld
een foto van Januari 1933
van het fort Haarsteeg. Dit
fort bestaat of bestond uit
een tweetal steenen gebou
wen, hoogst eenvoudig en
daarom goed; daaromheen
een hoogen aarden wal en
daarom een fortgracht.
Het is begrijpelijk dat zulk
een fort in onzen tijd van
industrieelen oorlog niet veel
waarde meer zal hebben doch
is er dan geen geschiedenis
en geem^schoonheid meer?
Welk een fantasierijke plek voor de jeugd! Welk een heerlijk oord voor den padvinder,
voor den kampeerder, den trekker, de jeugdherberg. Dat wordt nu voor werkverschaffing
met den grond gelijk gemaakt. Die dat tot stand brengt moge hij zich met welgevallen op
de borst slaan, tevreden en zelfvoldaan?
Neen, welk een diepe nederlaag. Voor de beschaving van onzen tijd om als resultaat van
zooveel streven en vechten niets meer te bereiken dan het ledig niets. Om gaarne werkende
en nijvere menschenhanden niets beters te kunnen laten doen dan vlak maken, opruimen van
wat de arbeid 'van voorgeslachten ons naliet.
Dan deden de oude volkeren toch nog anders. Ook zij deden aan oorlog en wat daarbij
behoorde. Ook zij hadden hun werkloozen in den vorm vanjcrijgsgevangenen en slaven. Doch
de werkloozen-arbeid dier dagen heeft de menschheid monumenten nagelaten, die ons nu nog
met ontzag vervullen en die nu het plaatjesmateriaal vormen van de kunstgeschiedenisboeken.
Zou het ook thans niet mogelijk zijn met de overtollige handenarbeid, de overcomplete energie
iets opbouwends te doen inplaats van afbraak en vervlakking.
Blijkens courantenberichten zullen drie forten bij Heusden gesloopt worden, waarbij het fort
bij Hedikhuizen dat in 1863 f 100.000.— gekost heeft en waarvan de afbraak der gebouwen
f770.heeft opgebracht. A. K.
HET OUDE FORT HAARSTEEG IN 'T LAND VAN HEUSDEN N.-BR.
DAT THANS VOOR WERKVERSCHAFFING GESLOOPT WORDT
