H E E M S C HjU T
21
gezien heeft en iets in zich heeft van de werkelijke., schoonheid der oude bouwwerken, moet
teleurgesteld teruggekomen zijn. A
Ook. bij ons te lande is in dezen zin, in het laatste kwart der 19e eeuw heel wat gebeurd,
Omdat men toen vooral oog had voor de belangrijkste monumenten zijn het juist de kathedralen
en stadhuizen geweest die deze krachtdadige kunstbewerking ondergingen.
Een 25 jaar geleden is hiertegen verzet gekomep. Geleidelijk heeft de meening post gevat
dat men de oude bouwwerken met hun schoonheid wenschte te behouden en dat geen
valsche antiquiteiten werden verlangd. Slechts langzaam is deze gedachte doorgewerkt en tot
op onzen tijd is zij nog lang niet overal doorgedroegen. Nog te veel wordt onder restaureeren
verstaan vernieuwen inplaats van bewaren, behouden.
In het najaar van 1931 was te Athene het Internationaal Monumentencongres. Daar waren
niet minder dan 24 natiën vertegenwoordigd. N^dat elk der deelnemers zijn voordracht
gehouden had en daarover van gedachten gewisseld" was, werden conclusiën vastgesteld.
Voor wat betreft de bewaring der monumenten luidde deze:
La Conférence a entendu 1'exposé des principes1 généraux et des doctrines concernant la
protection des Monuments. Quelle que soit la diVersité des cas d'espèce dont chacun peut
comporter une solution, elle a constaté que dans les divers Etats représentés prédomine une
tendance générale a abandonner les restitutions Mntégrales et a en éviter les risques par
1'institution d un entretien régulier et permanent propre a assurer la conservation des édifices.
Au cas oü une restauration apparaït indispensable Jiar suite de dégradation ou de destruction,
elle recommande de respecter 1'oeuvre historique ef artistique du passé, sans proscrire le style
d'aucune époque. La Conférence recommande de 'maintenir 1'occupation des monuments qui
assure la continuité de leur vie en les consacrantJtoutefois a des affectations qui respectent
leur caractère historique ou artistique.
Bij de sluiting van het Congres hield de Voorzftter, de Belgische oud-Minister M. JULES
DESTRÉE een schitterende rede waarin hij naar Ivoren bracht dat bij alle vraagstukken, de
herstelling en bewaring van monumenten betreffende, op de eerste plaats en boven alles de
aandacht gevestigd moest zijn op de schoonheid, premièrement la beauté!
Het Congres werd onderbroken door een week-reis door den Griekschen archipel. We
bezochten de ruïnen van Orchemonenos en Tiryii'the, kregen te zien de Leeuwenpoort van
Mykene en het paleis Phaestos op Creta. We l'éerden dat er nog wel iets meer te leeren
en bestudeeren valt wanneer men ook deze objecten in het restauratievraagstuk gaat
betrekken en dat dan zeer zeker slechts van bewaring en bescherming sprake kon zijn. Een
afschrikwekkend voorbeeld was de ruïne van hë't paleis te Knossos op Creta, waar men
gerestaureerd had met gewapend beton, ijzeren balken en vurenhout, best bedoeld, doch met
allertreurigst resultaat.
u
Bij de verschillende vraagstukken die zich ten opzichte van de restauratie van oude bouw
werken voordoen, zijn van het grootste belang h^t materiaal en het klimaat. Het materiaal
is als vanzelf aan de streek, den bodem verbonden Het klimaat veroorzaakt dat wat hier
goed gaat, elders niet deugt. De herstelling moet dus staan onder leiding van iemand die
deugdelijke en bezonken technische kennis heeft en die van de plek waar het monument
staat het klimaat ter dege kent. Een ijzeren hek^dat in een stad aan den Rijn eeuwenlang
zonder verf goed blijft is aan het Noordzeestrand jn enkele jaren geheel verteerd.
De moeilijkheden zullen in den regel te rangschikken zijn in twee groepen, de aesthetische
en practische. 3
