HEEMSCHUT
57
Een zondagnamiddagidylle plaats van handeling en bevindingtusschen Heelsum en Doorwerth
op een 20 min. afstand ergens ten N. van het bekende kasteel, ook in de buurt dus van de
Doorwerthsche bosschen.
Doorwerth! Was er in de omgeving van Arnhem vroeger iets dat onze kinderlijke verbeelding
zóó trof als het kasteel, dat daar tusschen het fraaie geboomte van z'n gracht en binnenplein
aan den rand van den rijk beboschten Veluwezoom gelegen was? Op de geheele omgeving
zette Doorwerth z'n stempel; van die fraaie oude symphonie in steen gingen klanken uit
over 't naburige woud, geheimzinnig waren die klanken, omdat zij zoo doordringend duidelijk
van voorbije eeuwen vertelden; iedere boom scheen er iets van opgevangen te hebbenende
fantazie vlocht tusschen heden en verleden banden van onbestemde heerlijkheid in deze streek,
waarvan de tijd de zuiverheid en diepe oorspronkelijkheid geëerbiedigd had. Eindeloos ver
scheen eerst het hooge, dan het ondoordringbaar lage bosch zich noordwaarts uit te strekken,
als men den heuvelrand beklommen had. En langzaam helt dan het terrein weer afwaarts
naar den Utrechtschen weg tot aan heide en dal van laag-Wolf hezen toe.
Op dit terrein, eens zoo sterk doortrokken van de romantische sfeer van Doorwerth, bevond
ik mij op dien gedenkwaardigen Julinamiddag.
Ik klim den weg op tusschen café Kievitsdel en 't hoogste punt, waar de „Kasteelweg"
in de richting van den zoom leidt. „O Kovacs o, moona" trof aangenaam? het oor; rechts
van mij, aan den rand van dennenbosch en eikenhakhout wordt een motor aangezet; het
ding ploft en een hij, in leeren pak gestoken met een zij achterop, tuffen met geraas weg.
Hier lag eertijds over 't land een vredige stilte
Een auto komt mij achterop; hij toetert en ruikt leelijk. Villa's, merkversierde sigarenkisten,
bekleeden de hellingbouwterreinbordjes spreken van mogelijkheid van nog meer moois van
de soort; te dien einde doorsnijden vele nieuwe wegen het schitterende bouwterrein, het
fraaie „park Doorwerth''. De tram van den zuidelijken zijtak HeelsumOosterbeek over
Hevea-dorp, één van de groote veroorzakers dezer zaligheid, is net bij Kievitsdel vertrokken.
„Wa wil je meer? Je heb hier alles!"
Villapark Doorwerth een feest voor de bouwgrondspeculanten .Ja, ja, de eerbied
waardige, karakteristiek-onovertrefbare Italiaansche weg wordt door de tram gekruist en
ontwijd door de tot hier doorgedrongen villabouw beschaving.
Auto's rijden af en aan. Op den top van den heuvel geniet ik van het grootsche panorama
terreinafgraving doet voorgenomen bouw van 't een of ander nuttig ding vermoeden, hier
net in 't gezichtsveld.
Een oude hond jankt op een villa telkens als een auto passeert.
Ik neem verder het laatste stuk van den zooeven genoemden Kasteelweg, dat tenminste aan
weerszijden nog overal het lage hout ongeschonden bezit bezat. Want wat ontdek ik
ook hier? Nieuwe bordjes met „bouwgrond te koop". Ach ja, dit laatste stukje zal dus ook
geofferd worden en zoo zal dit eertijds fraaie terrein over korten tijd tot vlak bij het eigenlijke
Doorwerthsche bosch geheel bevillaad zijn. Auto's rijden af en aanhet welluidend getoeter
verkondigt de heerlijkheid der overwinning van de techniek op de natuur.
En bouwmaatschappijen zullen er wel bij varen, zij zullen, totdat zij niet meer kunnen,
annonceeren en aanbevelen het „prachtig gelegen bouwterrein, dicht bij schitterend natuur
schoon, 20 min. van kasteel Doorwerth, vlak bij tram, gemakkelijk per auto te bereiken over
mooie geriefelijke wegen en de stilte der natuur, haar frissche sfeer, haar weidschheid
en diepte vloden weg ook uit dit land.
De grondoorzaak van dit alles is zeker geweest de Hevea-rubberfabriek met dorp (er is al
