10
HEEMSCHUT
zijn. Hoe meer de restauratie vordert, des te meer schoone details meest onverwachte
voor den dag komen. En toch is alles zoo eenvoudig, zoo simpel, zoo kinderlijk, maar daarom
des te aantrekkelijker. Er is hier met weinig middelen we bedoelen: artistieke toch
zeer veel bereikt. Dat was het geheim der middeleeuwsche kunstenaars!
Het is verrassend welk 'n effect 'n enkele regel natuursteen tusschen baksteenen vlakken
maakt; hoe 'n geschulpte of getande rand een groote toog ophaalt of hoe de eenvoudige
houtprofileeringen de eentonigheid breken. Dit alles geeft aan het interieur 'n relief, 'n sfeer,
'n weldadige aandoening, die eeuwen lang weggekalkt geweest zijn.
Omstreeks 1880 is de geheele buitenromp van de kerk met 'n dikke laag cement bepleisterd,
zoodat er geen enkele baksteen meer zichtbaar was. De kerkbestuurders en „deskundigen"
van dien tijd hebben niet geweten welk een misdaad zij daarmede begaan hebben en daarom
is het hen te vergeven. De smaak en kunstbegrippen van de 19e eeuw stonden nu eenmaal
niet op 'n hooger niveau.
Gedurende 'n halve eeuw is die grauwe, sombere en monotone portlandlaag niet alleen 'n
ergernis geweest voor de latere geslachten, speciaal van onze huidige generatie, doch nu zij
op verschillende punten weggehakt is, blijkt dat zij 'n dekmantel was voor vele ongerechtig
heden. Immers vertoont de buitenkant ook heel veel zwakke plekken, die noodzakelijk ver
betering behoeven.
De ontblooting van den romp gaat met zeer hooge kosten gepaard, vandaar dat de Kerkvoogdij
lang geaarzeld heeft eraan te beginnen. Edoch, wil de restauratie volledig zijn en consequent
doorgevoerd worden, dan moet ook dit onderdeel radicaal aangepakt worden.
Bij wijze van proef is nu de Zuidelijke muur ter hoogte van de vensters afgebikt, en zal dit
gedeelte in den ouden toestand gerestaureerd worden. Daarbij zijn zandsteenen drempels en
plinten en hoeksteenen aan het daglicht gekomen, allen ter versiering van de muurvlakken.
Deze zullen ook weer hersteld en waar noodig aangebracht worden.
Tenslotte mogen we niet onvermeld laten de restauratie van de vensters, die zal bestaan in
het vervangen van de houten ramen met kleine ruitjes door glas-in-lood-vensters met Gothische
steenen traceeringen. Voorloopig zal alleen de Zuidelijke muur, die hët meest in 't oog loopt,
van deze vensters voorzien worden. Later zullen successievelijk ook de andere ramen aan de
beurt komen.
Alles bijeen genomen is deze restauratie er eene van grootsch initiatief, van breeden omvang
en van sympathiek streven. Het is 'n geweldige onderneming, die getuigt van schoonheidszin
en eerbied voor de kostbare erfenis, ons door middeleeuwsche voorvaderen nagelaten.
Is deze restauratie eenmaal voltooid geworden, dan zal dit kerkgebouw een sieraad zijn voor
het vriendelijke dorp Abcoude en zal het daar staan als 'n fiere getuigenis van diep geloofs
leven en waarachtige schoonheidszin van lang voorbije geslachten.
Joan VIS.
DE RESTAURATIE VAN DE BUITENMUREN.
DE VENSTERS.
