|Q|
MAANDBLAD VAN DEN BOND HEEMSCHUT
SECRETARIAATHEERENGRACHT 495, AMSTERDAM. TELEFOON 36988
OUDE BOUWWERKEN EN HUNNE HERSTELLING.
De Commissie voor den Monumentendag noodigde mij voor U mededeelingen te
doen omtrent restauratie van oude bouwwerken. Ik had niet veel lust deze uit-
noodiging te aanvaarden omdat over dit onderwerp reeds zoo menigmaal in woord
en geschrift mededeelingen zijn gedaan en omdat er onder U zoovelen zijn die door
opleiding en studie op kunsthistorisch gebied beter onderlegd zijn. Na overweging ben
ik dan toch gezwicht doch met de bedoeling het onderwerp in een geheel andere
richting te behandelen.
Ik heb n.1. gemeend U iets mede te deelen en te laten zien van de eigenaardige
moeilijkheden welke zich voordoen bij de daadwerkelijke totstandkoming van de
herstelling aan oude bouwwerken. Wanneer men een bouwwerk ziet vóór de herstelling
en wanneer het gereed is, kijkt men er datgene wat bedoeld wordt zoo niet aan af.
En uit die moeilijkheden zijn conclusies te trekken. Zij houden voornamelijk verband
met de uitoefening van het ambacht voorheen en thans. Want men vergete niet, de
schoonste bouwkunst-monumenten zijn grootendeels tot stand gebrachc door eenvoudige
handwerkslieden en bij de kleinere monumenten die men nu de bewaring waard acht
is nooit een beroepskunstenaar zooals wij die nu kennen te pas gekomen. Het was
alles arbeid van den eenvoudigen mensch die het kleine stukje weten en kunnen dat
tot zijn ambacht behoorde goed beheerschte.
Wanneer gij van een timmerman of metselaar een rekening krijgt voor verrichtte
werkzaamheden vindt ge daarop de posten materiaal en loon. Uit materiaal en handen
arbeid met gereedschap werden de oude bouwwerken samengesteld.
Het ontwerp, de geestelijke visie deed bij een belangrijk bouwwerk een ander,
een bouwmeester, iemand die alle technieken beheerschte, een architectoon, een archi
tect: voor de kleine bouwwerken was het slechts een voortbouwen op voorgaand
werk, volgen van den meer begaafden onder de vakbroeders.
Materiaal en handenarbeid en dan als derde de vorm, de verhouding der onder-
7DE JAARGANG
OCTOBER 1930
No. 10
VOORDRACHT GEHOUDEN VOOR DEN VIJFDEN MONUMENTENDAG OP ZATERDAG
4 OCTOBER '30 TE ARNHEM.
