van dergelijk opvoedend werk vertrouwen hebben, men moet in deze „geloovig" zijn
en dan houdt men ook vol. Aan alle openbare en bijzondere scholen werd een uit-
noodiging gezonden om met de 6e leerjaren aan de massa-lessen deel te nemeneveneens
ontvingen een uitnoodiging de scholen voor voortgezet lager onderwijs en U.L.O.scholen.
In die circulaire werd medegedeeld, dat de bedoeling der massa-lessen was om op
een bijzondere manier bij de kinderen de belangstelling voor de natuur wakker te
roepen, hun een denkbeeld te geven van de groote moeite en zorg, welke er noodig
zijn om het plantmateriaal voor de stadsplantsoenen te verkrijgen, hen te doordringen
van het groote belang van de plantsoenen en parken voor onze stad en van den plicht
van ieder om de natuur te beschermen.
Het bijzondere bestond dan in den tocht van de klasse naar Frankendael, de
mooie omgeving daar. de samenkomst met een duizend makkers tegelijk in het Openlucht
theater, met zijn prachtigen achtergrond, de voordracht door een niet gewonen „meester",
de wandeling door den tuin.
De les werd als volgt ingericht:
Na een welkomstwoord door een der organisatoren werden door een groep kinderen
van een school, waarvan de onderwijzer of onderwijzeres zich daartoe beschikbaar
had gesteld, eenige eenvoudige liederen gezongen, welke op de natuur betrekking
hadden. Reeds dadelijk was de algemeene aandacht opvallend. Daarna hield een bekende
persoonlijkheid, in de eerste les was het de Wethouder voor het Onderwijs, in de
volgende bekende mannen op opvoedkundig, natuur-historisch of maatschappelijk gebied,
een causerie van 15 min., waarin op pakkende wijze de waarde van plant en dier
voor het leven der menschen werd geschetst en gewezen werd op den plicht om het
zwakke en weerlooze, doch zoo schoone te beschermen. Daarna volgde door een der
leiders van de massa-lessen een korte uiteenzetting over onderdeelen van het werk op
de Stadskweekerij (zaaien verpotten stekken enten) als voorbereiding van de
wandeling door den tuin. Op de wandeling kon natuurlijk met zoo'n groot aantal niet
de aandacht op onderdeelen gevestigd worden. Dat was ook de bedoeling niet. Wel
moesten ze een indruk krijgen van het vele mooie en belangwekkende. In de circulaire
was er op aangedrongen, dat de klassen later, na schriftelijke aanvrage, nog eens
afzonderlijk een bezoek aan den tuin zouden brengen om dan onder deskundig geleide
rustig de bijzonderheden te bestudeeren. Ook het vorig jaar zijn na de massa-lessen
vele aanvragen binnen gekomen. Aan het eind van de wandeling werd als herinnering
aan elke klas een pot met bloemen uitgereikt, een geschriftje van de Vereen, tot
Bescherming van Vogels en voor elk kind een mooi uitgevoerde bladwijzer met toe
passelijke illustraties en onderschriften.
Ook dit jaar was de belangstelling weer groot; 248 klassen met 6300 kinderen
van 191 openbare scholen en 42 klassen met 900 kinderen van 24 bijzondere scholen
namen aan de lessen deel. Ook de pers wijdde haar aandacht aan deze poging om op
bijzondere manier de jeugd liefde tot de natuur bij te brengen en daarmee tegelijk te
kweeken beschermers van de beplantingen in onze mooie stad. Wij moeten we
zeiden het reeds in de waarde van dit werk gelooven. Wij hebben er dan ook
vertrouwen in, dat in de toekomst zal blijken, dat dit werk niet vergeefsch zal zijn geweest.
Ten slotte hoopt het Bestuur der Centrale Vereeniging voor School-en Werktuinen
in Nederland, dat dit verslagje tot gevolg zal hebben, dat ook in andere gemeenten
een proef met massa-lessen over plant en dier genomen zal worden.
Het Dag. Bestuur
J. R. Koning, Voorzitter.
W. B. NOTEBOOM, Secr., C. Krusemanstraat 37.
Carillon- en luidklokken. Wij plaatsten na het opstel van den heer FRANS
ALTHUIZEN over klokkenspelen op verzoek van een uurwerk- en 'carillonfabrikant een
bericht, dat de meeste nieuwe carillon- en luidklokken in Nederland komen van de
fabriek JOHN TAYLOR te Londen. Van andere zijde wordt thans de aandacht gevestigd
op de fabriek van GILLET JOHNSTON te Croydon waarvan blijken tal van klokken
geleverd te zijn in bekende Nederlandsche carillons. Ook deze fabriek maakt dus goede
luid- en carillonklokken, hetgeen wij meenen te moeten vermelden.
