„DE HOLLANDSCHE MOLEN" TE NEEDE.
Neede, is het niet een der plaatsen die met Borculo en anderen de herinnering
levendig maakt aan den cycloon die op 10 Augustus 1925 den Gelderschen
Achterhoek zoo geweldig teisterde? De cycloon, die in zijn wervelingen huizen deed
instorten en kerken verwoestte en die ook den ouden Needeschen molen aangreep en
ter neder wierp.
Hoeveel stormen had die oude standerdmolen reeds gedurende zijn bestaan van
eenige eeuwen het hoofd gebodenOch, 't is 5met den molen gegaan als het gaat met
alles wat oud wordt. Wel was zijn standerd nog hard maar de taaiheid ontbrak,
broos was hij geworden in den loop der jaren. En toen de woeste vlagen het groote
molenhuis aangrepen knapte hij af, het molenhuis stortte naar beneden en versplinterde
tot een vormlooze massa.
Vele molens vallen, overbodig geworden of versleten, onder sloopershanden. Maar
heeft men niet altijd méér deernis met hem, dien een gewelddadige dood treft dan met
hem die op zijn bed de laatste adem laat? Zoo ook hier, reeds op den dag volgende
op dien der ramp, werd de mogelijkheid van het stichten van een nieuwen molen
besprokeri, de Needer-berg zonder molen was'niet denkbaar.
De Vereeniging „De Hollandsche Molen" sloeg met het Nationaal Steuncomité
„Stormramp" de handen ineen en men zocht en vond een weg om Neede zijn molen
weer te geven.
Een standerdmolen als de verslagene kon 'het niet zijn. Want hoe interessant ook,
dit type is verouderd. Een steenen molen zou het wezen, een waarin de verbeteringen
en hulpmiddelen zouden worden gemaakt en aangebracht, die de moderne techniek
mogelijk had doen blijken. 5
Het ontwerp werd opgedragen aan de gebroeders DEKKER, molenmakers te
Hazerswoude-Moerkapelle, die zich op te loven wijze van die opdracht hebben
gekweten, terwijl de heer POSTEL, als architect van Rijkswege belast met de leiding
van den opbouw van wat in die streek was verwoest, nuttige wenken betreffende het
uiterlijk aanzien van den molen gaf. De molen werd gebouwd op nagenoeg dezelfde
plaats als die waarop de verongelukte stanèerdmolen had gestaan en krachtig staat
daar thans zijn steenen romp „festgemauert in der Erde", omgeven door een kloeke
zwichtstelling. Hoog verheft zich de met riet gedekte kap, fier dragend den naam van
haar die zoo krachtig tot zijn bouw medewerkte: „De Hollandsche Molen".
Het was deze Vereeniging die onder verschillende, hier niet ter zake doende
voorwaarden, den eigendom van den molen zou verkrijgen en op 3 Maart togen we
naar Neede om getuige van de overdracht te zijn. De trein voerde ons langs Borculo
waar het heldere rood van tallooze nieuwe pannendaken zoowel herinnerde aan den
cycloon als getuigde van den gemeenschapszin van onze landgenooten. Tusschen Borculo
en Neede gaven uitgerukte, afgeknapte en omgeslingerde boomen ons nog een, zij het
al zwakken, indruk van de hevigheid van den^orkaan.
Reeds op verren afstand kregen we den nieuwen molen in het vizier. Hij wachtte
op zijn heuvel, met zijn zeilen „in de middélst" en de wieken in den vreugdestand,
het hoog bezoek. Want niemand minder dan de Commissaris der Koningin in Gelder
land, de heer Baron VAN HEEMSTRA, Eere-Voorzitter van het Nationaal Steuncomité
„Stormramp", zou den molen aan de Vereeniging overdragen.
't Was een halve feestdag voor Neede! Tegen twaalf uur trokken een veertigtal
autoriteiten en belangstellenden van elders, 'begeleid door Neede's fanfarekorps en
