DE O. L. V.- OF GEVANGENPOORT
TE BERGEN OP ZOOM, STADZIJDE
vensters (al of niet dichtgemetseld) zijn nog in behoorlijken staat aanwezig. Binnen in,
de in de muren uitgespaarde wenteltrappen, die de ronde torenkamers met elkaar
verbinden. Het geheel is van binnen goed onderhouden. Aan de stadszijde is later
(waarschijnlijk eind 17de eeuw) een in gewone baksteen opgetrokken voorfront aan
gebracht met eenige onoogelijke hoektorentjes waarin een kamer is uitgespaard en
een trap is aangebracht; alles waarschijnlijk om de poort beter voor het nieuwe doel:
gevangenis, te doen dienen.
De beteekenis van de „Vrouwepoort" hield op, zoodra op het einde der 15de
eeuw, de groote bloei van Bergen op Zoom als handelsstad en de daarmede gepaard
gaande uitbreiding aan de haven, het noodzakelijk maakte deze in de vesting op te
nemen. De gemeente-rekeningen tusschen 1483 en 1525 geven daarover eenige
bijzonderheden. In de rekening van 1482 wordt gesproken van eenen meester
CHRISTOFFEL, die 21 April binnen 'de stad was „om te oversien ende te peylen t'
water van der havene ende van der diepveste ende voort oft men dwater van den
Byster in de diepveste hadde moeghen bringhen". 't Ging hier om de Zuidzijde van
de stad vanaf de Boschpoort uit te diepen, door te trekken naar de haven... sindsdien
heette de Byster, de. „Houwer" en werd ze gebruikt (behalve als verzamelbekken voor
een watermolen; met vloed vol, met eb leeg) voor het vullen van deze Zuidelijke
gracht. In 1484 werd schadevergoeding betaald voor een huis „dat te staen plach in
de Sint Geertrude straitken, dair nu de Nyuwe vest gemaect is." Het huidige
St. Geertrudisplein herinnert nog aan dit straatje! Deze nieuwe vest liep tot aan het
