!zr%
LE FEBURE als vesting-ingenieur werkzaam. In de vergadering van 21 Februari 1578
wordt „om 't perickel van dezen tegenwoordigen oorloge" besloten de versterkingen
beter te maken. De burgers nemen zelf de schop ter hand; zij hadden het vroeger al
meer gedaan en kenden het ambacht. Onder het schrikbewind van den Franschen
kolonel De LA GARDE wordt een begin gemaakt met een nieuw verdedigingsstelsel,
en wel onder leiding van DlERICK DE MOLL. In de resolutiën van 6 Januari 1582
wordt gesproken „nopende het afbreken van alle de cappen ende daecken van de
poorten deser stadt." Het geld, dat daarvan kwam, zou men gebruiken „tot platte
formen ende andere fortificatiën." In die jaren begint men te spreken van „con-
trescharpen". Bergen op Zoom was in die jaren aan heel wat overvallingen bloot
gesteld: 1581-1585-1588 (PARMA)-1597 (Aartshertog), 1602 en 1605 nogmaals, daarna
nog 2 maal en in 1622 door SPINOLA.
De vesting had toen langzamerhand het aanzien gekregen zooals door bijgaande
plaat wordt aangegeven. Uit de vele in geschiedboeken gepublifceerde en in mijn
bezit zijnde, koos ik een der duidelijkste, die daarenboven nog doet zien de platte,
afgedakte torens en hetzelfde stadsbeeld als de eerste plaat. Na de belegering van
1622 (geschied uit het Noorden, van uit het ook toen ingenomen Steenbergen) werd
de Noordelijke vleugel gedekt door de drie forten Pinsen, Moermont en Roover, de
eerste naar een legerbevelhebber, de twee laatsten naar twee „gedeputeerden te velde",
en waarbij gebruik gemaakt werd van het steeds onder water staande in de 14de eeuw
uitgegraven turfveld, „Halstersche en Steenbergsche laag". De Voorhaven zelf was in
die jaren gedekt geworden door de Zuidschans, ten Z. en de Noordschans (Mauritsfort)
aan de Noordzijde van het havenhoofd (deze laatste op het sinds 1556 verdronken
Noordland. De Zuidschans is in groote trekken nog aanwezig, het Mauritsfort is op
het einde der 17de eeuw waarschijnlijk met stormvloeden verdwenen.
Op de teekening ziet men dat de St. Jacobspoort meer naar het Westen verplaatst
VESTINGWERKEN VAN BERGEN OP ZOOM IN 1671BINNEN
DE WOUWPOORT NAAR DE TEEKENING VAN J DE GRAVE