C. Visser.
Te zamen wordt het nu:
INDE 3(?) STAMMEN VANDE WERRELT
ICK BESCHERM DESÉ 2, ICK LEER DESE 2. ICK ARBEY VOOR DESE 2.
Het woord stammen bedoelt m. i. standen, is deze veronderstelling juist, dan
willen de steenen en opschriften zeggenEr zijn drie standen, de regeerende, de
geestelijke en de arbeidende stand. De Keizer wil den geestelijken en den arbeidenden
stand beschermen, de Geestelijke stand leert Keizer en Boer, de Boer arbeidt voor
Keizer en geestelijke.
VAN LENNEP en Ter Gouw vermelden onze steentjes niet. Wel echter eenigszins
analoge opschriften. Zij schrijven: „Zeer bekend is de voorstelling, die weleer op tal
van uithangborden, vooral ten plattelande, te zien was:
Een Predikant met de woorden: IK BID VOOR U,
Een Advocaat IK PLEIT VOOR U,
Een Soldaat IK VECHT VOOR U,
Verder een hen of een boer met een henEN OF JIJ BID OF VECHT OF PLEIT,
IK BEN DE HEN DIE EIEREN LEIT.
In Engeland, zeggen dezelfde schrijvers, zag men hetzelfde denkbeeld iets anders
uitgedrukt
Een Predikant met de woordenIK BID VOOR ALLEN,
Een Advocaat IK PLEIT VOOR ALLEN,
Een Boer
Koning GEORGE
Dan de Duivel
IK ONDERHOUD ALLEN,
IK STRIJD VOOR ALLEN,
IK PAK ZE ALLEN MEE.
TER GOUW zegt verder, dat tusschen Heiloo en Alkmaar een herberg was met
een uithangbord waarop „DE VIER STATEN" waarmede bedoeld werden de vier
standen en die werden voorgesteld door een Edelman, een Predikant, een Burger en
een Boer, waarmede werd te kennen gegeven, dat bezoekers van eiken stand hem
welkom waren. De naam van deze herberg leeft voort in Alkmaar, waar men een
straat aantreft die „de Vier Staten" heet.
Ten slotte een steen waarop mijn aandacht werd gevestigd en die staat in het
perceel Nieuwe Spaarndammerstraat 16 te Haarlem. Hierop zijn afgebeeld een Prelaat,
een Keizer, een Landman en de Dood met de opschriften: ICK BIDT VOOR V, ICK
VEGT VOOR V, ICK VOEDE V, ICK STRIJCK V ALGAR GHELIJCKE.
Getuigen deze voorstellingen en bijschriften van den filosofischen kijk die de
bedenkers op het maatschappelijk leven van hun tijd hadden, andere steenen vertellen
ons op luimige of soms stekelige wijze van politieke verhoudingen, zij herinneren aan
belangrijke gebeurtenissen, aan werktuigen of gereedschappen die reeds lang in onbruik
zijn geraakt of aan ambachten, die tot het verleden behooren.
Moge het dan al niet steeds uit kunstoogpunt bezien van beteekenis zijn, dat de
oude gevelsteenen bewaard blijven, hunne beteekenis als cultuur-historische documenten
wettigt zeker de belangstelling, die onze Vereeniging hun schenkt.
We willen dit opstel eindigen met het vriendelijk verzoek aan den lezer om ons
te gedenken, wanneer de een of andere gevelsteen in gevaar verkeert. Dikwijls gebeurt
het, dat de bezitter ze gaarne schenkt aan wie er belangstelling voor heeft en van
die belangstelling kan hij bij ons verzekerd zijn.
Het secretariaat is gevestigd Saxenburgerdwarsstraat 4 te Amsterdam.
