DE RESTAURATIE VAN HET HUIS GENAAMD „IN DE STEENROTSE"
TE MIDDELBURG.
In September 1919 werd het Bestuur 'der Vereeniging „Hendrick de Keyser" te
Amsterdam verrast door een bericht uit Middelburg, waarbij haar in eigendom
werd aangeboden het huis genaamd „In de Steenrotse" aan de Dwarskaai te Middel
burg. Kort daarna had op het Stadhuis te Middelburg een bespreking plaats van het
Bestuur der Vereeniging met het Gemeentebestuur, waarbij in groote lijn de zaak der
overdracht werd besproken. Het huis bleek reeds vroeger in handen eener Vereeniging
geweest te zijn. Deze, de „Vereeniging tot instandhouding van oude gebouwen te
Middelburg", had het bezit in hare handen voor de toekomst niet voldoende veilig
geacht en droeg het daarom over aan de Commissie voor de Gildegoederen. Het
beheer van de eigendommen dezer eigenaardige Commissie was in handen van
Burgemeester en Wethouders. De Gemeente Middelburg stond dus feitelijk buiten het
geval. Denzelfden dag werd een bezoek gebracht aan het huis. De gevel, van een
rijkdom als in het Noorden van het land onbekend, was een allerfraaiste aanwinst.
De doorgezakte horizontale lijsten, de hier en daar verweerde beeldhouwwerken, de
verminkte onderpui gaven mij echter den indruk, dat men hier met een buitengewoon
moeilijk geval te doen had. Het bezoek in huis was een teleurstelling; daar was niets
meer van het oude interieür te zien. De verrassingen waren mogelijk verborgen achter
houten schotten en doek-plafonds. De achtergevel en binnenplaats waren in een
desolaten en vervuilden toestand.
Aangezien het huis bewoond was, kon weinig of niets gedaan worden aan het
onderzoek of aan de herstelling. Het eerste noodige was de ontruiming van het huis,
wat in die dagen van woningnood niet zoo vlot ging. Daarom werd de tijd benut om
andere gegevens te verzamelen, dè papieren gegevens. Dit is een terrein, waarop de
architect zich minder veilig gevoelt. Immers reeds bij herhaling was het bij andere
restauratiewerken gebleken, dat de eenige werkelijk betrouwbare gegevens aan het
gebouw zelf te vinden zijn, dat het de steenen zijn, die spreken moeten. Niettemin
zijn de archivale gegevens veelal van groote waarde, al ware het slechts om als
leidraad te dienen bij het onderzoek ter plaatse en om de verschillende veranderingen,
welke het monument in den loop der jaren onderging, beter te begrijpen. Groote dank
is voor het voor-onderzoek verschuldigd aan den bereidwilligen - archivaris van Middel
burg, Dr. W. S. IINGER. Met diens hulp en met de medewerking van andere belang
stellenden werden tal van gegevens verzameld.
De rekeningen van het Gemeente-archief van Middelburg gaven ons verschillende
belangrijke medeelingen
Wykregister dl. 1 f. 329 vs. bevat 't volgende;
t. voerscr.huys is belast met 9 8 sc. 1 gr. 12 m. rente tjaers, verzekert by
ANDRIES DE VALCKENAERE, steenhouwer, ten behouve van de stadt, gesproten uuyt
coop van den gront van den voorn.huyse, verschynende alle XXIIII Marty, losbaer
den penning XVI, in dato den laesten Novembri 1591.
Stadsrekening 1591/1592 f. 24:
Ontfange'n van ANDRIES DE VALCKENAERE over een jaer rente op zyn huys
buyten de Zuytdampoort, verschenen Meerte XCI9 8 s. ll/z gr-
Verder een post uit de Stadsrekeningen 1593/1594 f. 110 (vermeld by Kesteloo,
•archief Zeeuwsch Genootschap VII 1 p. 35)
1 pond 6 gld. in onze munt. 1 pond 20 schelling; 1 sch. 12 groten; 1 gr. 24 miten.
