Noord-Holland
Dvd Noord-Hollands erfgoed
Strijd om schooltje van Dik Trom
Redding voor Zuiderkerk
Haarlem. Teylers Museum Eeuwfeestmanifestatie.
Bert Creemers op de toonbank, met grote trom en
narrenkap Foto Peter Schat
Het verslagjaar stond bij de commissie Noord-Holland grotendeels in
het teken van een dvd-projeet over zes saillante Heemsehutreddingen.
De minidocumentaires zijn gemaakt door en te zien op de websites van
Noord-Hollands Dagblad, Haarlems Dagblad en De Gooi- en Eemlander.
In die kranten verschenen zes weken lang begeleidende artikelen over de
objecten. Het ging om de negentien poldermolens die Hoogheemraad
schap Hollands Noorderkwartier in 2011 in de verkoop had willen doen,
de Stolphoevekerk te Volendam die in 1954 door Heemschut werd gered,
het Herman Gorterhuis in Wormerveer dat mede dankzij Heemschut in
de jaren tachtig werd behouden, het project De Appelaar dat in omvang
werd teruggebracht tot voor Haarlem passende proporties, en in het Gooi
de Diemerzeedijk en de vissersgraven op de algemene begraafplaats van
Huizen, die tien jaar geleden dreigden te worden geruimd.
De dvd's zijn cadeau gedaan aan alle Noord-Hollandse Heemschut-leden.
In Teylers Museum in Haarlem werd in september het Eeuwfeest gevierd
met de lancering. In de prachtige gehoorzaal verzamelden zich honderd
vertegenwoordigers van oudheidkundige verenigingen, bestuurders
en Heemschutters uit de provincie. Ze werden naast op een feestrede
van Herman Pleij getrakteerd op een rederijkersoptreden van commis
sielid Bert Creemers, die slaand op een grote trom en bekkens luidkeels
Brederodiaanse teksten debiterend de zaal betrad. Als nar van de koning,
uitgedost in maillot, zeventiende-eeuwse pofbroek, kleurige buis, pruik en
narrenkap, beklom hij via een wiebelig keukentrapje de toonbank voor in
de zaal, om zijn act te volvoeren. In de ruim tweehonderdjarige geschie
denis van Teyler gewis een nimmer eerder vertoonde operatie.
Over Dik Trom woedt een milde strijd tussen twee Noord-Hollandse
gemeenten. Sinds Zeevang het ondernemende dikkerdje wil gebruiken
voor promotie van eigen gebied, dat ligt tussen Purmerend en Hoorn,
fraai weide- en polderlandschap aan de boorden van het Markerkeer. Dit
is niet tot genoegen van de gemeente Haarlemmermeer, waar de boeken
over Dik Trom zich afspelen. In de centrale kern Hoofddorp staat het oude
raadhuis, met het raam waardoor de dikke Trom ontsnapte. En er zijn een
Dik Tromplein, en Dik Trompad en een Dik Trom tennishal. Ook staat er
een beeld van de jongen, omgekeerd zittend op een bokkende ezel. Maar
Zeevang claimt op goede gronden. De boeken zijn immers vanaf 1890 door
Joh. C. Kieviet geschreven in Etersheim, waar de in 1858 in Haarlemmer
meer geboren Kieviet schoolmeester was. Zijn woning en schooltje waren
in 2011 ook onderwerp van strijd, doch die is positief beslecht. Heemschut
verzocht Zeevang de uit 1883 daterende éénklassige school plus onder
wijzerswoning op de gemeentelijke monumentenlijst te plaatsen, waartoe
het college van BEtW ook besloot. Langdurige onderhandelingen met de
eigenaar liepen echter telkens stuk. De wens er een Dik Trommuseum te
vestigen kwam eind 2011 toch weer dichtbij, toen Stadsherstel het verruï-
neerde pand op de kop wist te tikken. Er is vier ton nodig voor restauratie.
Stadsherstel zet om dat bedrag te vergaren onder meer crowdfunding in:
donaties van particulieren.
30 juni 2012 is een belangrijke dag voor de Hilversumse Zuiderkerk. Tot
die datum heeft de Thousand Hills International Church de tijd om met
de zeven ton over de brug te komen, waarvoor de gemeente Hilversum
de kerk aan de huidige gebruiker wil verkopen. Zo is er kans het einde te
markeren van de strijd om behoud van dit negentig jaar oude kerkgebouw,
ontworpen door architect A. de Maaker. Het karakteristieke godshuis op de
hoek van de Neuweg en de Gijsbrecht van Amstelstraat is in 1997 gekocht
door Hilversum, dat er 1,27 miljoen gulden voor neertelde. Aan plannen om
het gebouw te vervangen door een supermarkt, woningen en een onder
grondse parkeergarage is de afgelopen jaren ruim 1,3 miljoen euro uitge
geven, doch wat er ook werd bedacht, alles bleek onhaalbaar. Zelfs algehele
sloop. Omdat de pogingen een nieuwe bestemming te vinden zoveel tijd
in beslag nam, was het verzoek van het Cuypersgenootsehap de kerk op
de gemeentelijke monumentenlijst te plaatsen elf jaar op het raadhuis in
een la blijven liggen. Pas toen Heemschut het verzoek herhaalde kwam er
schot in de zaak. In 2011 kwam het tot een oplossing tussen gemeente en
Thousand Hills, aan wie het gebouw de afgelopen jaren om niet in gebruik
gegeven was. Het kerkgenootschap kan de kerk kopen en de gemeente zet
het op de monumentenlijst, wat een bescheiden onderhoudssubsidie moge
lijk maakt. Medio dit jaar zal blijken of Thousand Hills met het verlangde
bedrag over de brug kan komen.
22 Heemschut Jaarverslag 2011
