Planologische ontwikkelingen van bijzondere aard die
de aandacht vroegen, betroffen de discussie over de
toekomst van het Groene Hart en de stedelijke
ontwikkelingsplannen van de gemeente Amsterdam in
een deel van het Blauwe Hart: het plan Y-burg in het
Y-meer.
In het tijdschrift Heemschut werd in het verslagjaar
weer melding gemaakt van vele zaken op het gebied
van de planologische en juridische monumentenzorg,
die op de vergaderingen van het College van technisch
adviseurs aan de orde waren gekomen.
Algemeen beschermingsbeleid
De Bond Heemschut zou in aanmerking willen komen
voor een structurele ondersteuning van zijn vele
werkzaamheden in het raam van de Cultuurnota 1997-
2000 en de daarbij behorende bekostigingsbesluiten.
Daartoe heeft de Bond Heemschut de volgende
notitie opgesteld.
De Bond Heemschut, Vereniging tot bescherming
van cultuurmonumenten in Nederland, opgericht in
1911, neemt een unieke positie in binnen de
particuliere monumentenbescherming in Nederland.
Door zijn algemeen karakter, zijn traditie van
strijdvaardigheid, deskundigheid en waakzaamheid,
zijn professionele centrale bureau en multidisciplinair
samengestelde provinciale commissies, zijn technisch
adviseurs en PR-medewerkers en zijn tijdschrift,
wordt vorm en inhoud gegeven aan de positionering
in het monumentenveld.
Deze positie geeft de Bond Heemschut een
meerwaarde en autoriteit die verder versterkt moet
worden. Hiertoe is een jaarlijkse subsidiëring door de
landelijke en provinciale overheden onontbeerlijk, een
ondersteuning die ook nodig blijft om de doelstelling
van de Bond Heemschut te kunnen continueren. Deze
doelstelling - het behoeden en behouden van de
historisch-ruimtelijke kwaliteiten van stad, dorp en
landschap- is van maatschappelijk belang.
Als grootste particuliere algemene monumenten
organisatie in Nederland weet de Bond Heemschut als
geen ander dat de belangstelling van de Nederlandse
bevolking voor monumenten en monumentenzorg
toeneemt. De staatssecretaris heeft de uitgangspunten
voor het cultuurbeleid Pantser ofRuggegraat genoemd
en hij ziet de inspanningen om die ruggegraat recht te
houden door verschillende groeperingen van mensen
met cultuurbesef groeien naar een eenheid in
verscheidenheid. De Bond Heemschut heeft in zijn
84-jarig bestaan steeds ruggegraat getoond als het
ging om de bescherming van ons cultureel erfgoed en
bewijst nog steeds van groot maatschappelijk nut te
zijn.
Bewaking en verdediging van
cultuurmonumenten
Het waken over de historisch-ruimtelijke schoonheid
van stad, dorp en landschap en voor de solitaire
cultuurmonumenten, is de omvangrijke en
veelomvattende opgave die de Bond Heemschut zich
vanaf 1911 heeft gesteld.
De Bond Heemschut streeft ernaar zoveel mogelijk
cultuurhistorisch waardevolle ruimtelijke elementen
en structuren onder de aandacht van politieke
besluitvormers, planologen, stedebouwkundigen en
architecten te brengen met het oogmerk deze
elementen met behulp van wettelijke maatregelen en
verordeningen zo verantwoord mogelijk te integreren
in het huidige leefmilieu.
Gecoördineerd door het landelijk bureau te
Amsterdam, ter bevordering van de eenheid en
samenhang van het beleid, ondernemen de provinciale
commissies beschermingsacties op basis van het door
het bestuur vastgestelde Plan van actie.
De zelf gesignaleerde of door anderen gemelde
gevallen worden door de commissies in behandeling
genomen door de feiten te verzamelen en te
verifiëren, de objecten te inspecteren, mondeling of
schriftelijk te adviseren, overleg te voeren, hoor
zittingen bij te wonen, rechtsmiddelen aan te wenden
en publicitair aan het geval bekendheid te geven.
Het landelijk bureau te Amsterdam vervult hierbij een
expertise-ontwikkelende, procesbegeleidende,
overzichthoudende en coördinerende rol.
Aan de in het gehele land werkzame uit vrijwilligers
bestaande commissies kan de Bond Heemschut niet
die faciliteiten bieden die, ter vergroting van de
slagkracht en ter versterking van het actieniveau,
wenselijk zouden zijn. Veel tijd en deskundigheid
wordt vrijwillig ter beschikking gesteld. Door
kwantitatieve en kwalitatieve versterking van de
bewakingsfunctie zal de presentatie- en interventie
mogelijkheid van de Bond Heemschut kunnen
toenemen.
Het op een verantwoorde wijze monitoren van het
cultuurhistorisch-ruimtelijk waardevolle erfgoed
vergt een netwerk van informanten die in een zo vroeg
mogelijk stadium de juiste berichtgeving verzorgen,
zodat op het goede moment op de juiste wijze actie
kan worden ondernomen.
De reeds bestaande locale en regionale verenigingen
en stichtingen, de leden van de Bond Heemschut, en
de plaatselijke pers zullen de informatiebronnen
moeten zijn ten behoeve van een optimaal bewakings
systeem. Deze bewakingsopzet met een bijbehorend
goed werkend meldingssysteem maakt het steeds
noodzakelijker dat de Heemschut-commissies en de
leden daarvan bereikbaar, gemotiveerd en geëquipeerd
zijn en blijven.
Voor een slagvaardig Heemschut in actie zijn goed
uitgeruste provinciale of gewestelijke Heemschut
commissies nodig, die kunnen beschikken over de
47
