verzocht een bouwhistorische documentatie op te
stellen en de Stichting nog wat tijd te geven
alternatieve plannen te formuleren.
Vlist, vernieuwen brug Beijerseweg
Het Hoogheemraadschap heeft een bouwvergunning
aangevraagd voor de bouw van een prefab betonnen
brug over de Ringvaart aan de Beijerseweg in Stolwijk
ter vervanging van de oude brug. Deze brug, die in
1888 was gebouwd door ijzergieterij Prins van Oranje
uit Den Haag, was eerder kapot gereden door een
vrachtwagen. Door de Bond Heemschut is bezwaar
gemaakt tegen de verleende bouwvergunning, omdat
de oorspronkelijke brug deel uitmaakt van een hele
serie gietijzeren bruggen over de vaart. Na de aanvraag
voor de bouwvergunning is de brug voorgedragen
voor opname op de rijkslijst van beschermde
monumenten. De gemeente heeft echter het bezwaar-
schrfit ongegrond verklaard en de bouwvergunning
verleend. De resten van de oude brug kunnen niet
worden gesloopt, omdat er nog geen sloopvergunning
is aangevraagd. Wanneer deze sloopvergunning wordt
aangevraagd, zal de Bond Heemschut zeker hiertegen
bezwaar aantekenen.
Dijkverzwaring
De Coördinatiecommissie Dijkverzwaring (CCD)
voor de provincie Zuid-Holland is een onafhankelijke
adviescommissie die door de provincie is ingesteld. In
de werkwijze van de commissie worden de belangen
van alle betrokkenen bezien en zoveel mogelijk op
elkaar afgestemd, waarbij in het advies wordt gestreefd
naar concensus. De commissie heeft een onafhankelijk
voorzitter en is samengesteld uit vertegenwoordigers
van de departementen van Waterstaat, Landbouw en
OC&W, alsmede vertegenwoordigers van provincie,
waterschappen, gemeenten, bewoners en organisaties
voor landschap, natuur en milieu en de Bond
Heemschut. De heer drs. J.J. Bollebakker is permanent
vertegenwoordiger van de Bond Heemschut. Hij
wordt daarbij geassisteerd door mevrouw H.M. Schot-
Van Wijngaarden (voor Papendrecht) en door
mevrouwj. Loonstra, die een doctoraalscriptie aan dit
onderwerp wijdt.
Het jaar 1995 stond in het teken van de reactie op de
overstromingen en de noodwetprocedure. Deze
speelde in Zuid-Holland voornamelijk aan de
zuidelijke Lekdijk vanaf Vianen tot aan Lexmond en
aan de noordelijke Merwededijk zowel ten oosten als
ten westen van Gorinchem. Eén van de belangrijkste
gevolgen van die wet betrof de bekorting in procedures.
Hierdoor moesten in de rapportages ook landschaps-,
natuur- en cultuurwaarden vrijwel definitief worden
opgenomen. Dat vereist veel onderzoek in een kort
tijdsbestek. Om dat te realiseren hebben de betrokken
waterschappen - het polderdistrict Tieler - en
Culemborgerwaarden en het Hoogheemraadschap
van de Alblasserwaard en de Vijfheerenlanden -
gespecialiseerde bureaus aangetrokken. Voor de
gebouwde omgeving is gekozen voor het Bureau voor
architectuur, restauratie en onderzoek ir. E.J. Brans te
Den Haag en voor het landschap mevrouw ir.
A.E. Kolff BNT BNS te Delft. Deze complementaire
benadering heeft tot overtuigende resultaten gevoerd.
Er is door beide bureaus gedegen onderzoek verricht
dat resulteerde in uitgebreide inventarisatie en
waarderingen die bij de afweging werden gehanteerd
en inhoudelijk beargumenteerd. Alle panden en
landschapselementen zijn in de inventarisatie
betrokken. Bij de waardering worden - naast
monumentale waarden en beeldbepalingsaspecten -
wegingsfactoren voor beeldkwaliteit en cultuur
historische aspecten gehanteerd. Het uitgangspunt
was steeds handhaving van massa, ruimte en ensemble
enerzijds onder inachtneming van continuïteit en
karakteristiek, anderzijds door versterking en
benutting van de aanwezige ruimtelijke elementen.
Deze benadering vormde voor het Hoogheem
raadschap verder uitgangspunt en wordt door de Bond
Heemschut onderschreven.
De technische beoordeling van de Bond Heemschut is
gemaakt door de heer A.C. Bitter, technisch adviseur
van de provinciale commissie Zuid-Holland. Met hem
zijn alle deeltrajecten geïnspecteerd en de verschillende
besprekingen met de overheden gevoerd. Het overleg
met het Hoogheemraadschap van de Alblasserwaard
en Vijfheerenland, waarbij de heren ing. K. de Graaf
en ir. W.G. Epema voor het Hoogheemraadschap
optraden, was bijzonder constructief; er werd algehele
overeenstemming bereikt. In Vianen is het overleg
gevoerd met de historische vereniging en de gemeente,
vertegenwoordigd door de loco-burgemeester
mevrouw Th.M. Schaafsma. Dat overleg, waarbij
aanvankelijk de standpunten van de gemeente en
Heemschut diametraal tegenover elkaar leken te
staan, is in consensus geëindigd. Er is gekozen voor
handhaving en versterking van het dijkprofiel, het
handhaven van de huizen in de teen van de dijk en
herbouw van het beeldbepalende hoekhuis gelegen
aan de waterzijde van de fraaie stadspoort.
Een landschappelijk probleem lag bij Lexmond, waar
een hoogstammige, landschapsbeeldbepalende,
buitendijkse boomgaard dreigde te verdwijnen. Deze
blijft nu behouden. Het derde knelpunt dat veel
hoofdbrekens heeft gekost, lag bij de noordelijke
Merwededijk in Hardinxveld-Giessendam aan de
grens van het historisch landschappelijk belangrijke
natuurgebied De Havelingen waar veel trekvogels
overwinteren. In een bocht van de dijk stond een klein
negentiende-eeuws arbeidershuisje, weliswaar geen
monument, maar wel in hoge mate beeldbepalend. Na
zeer langdurige en uiterst zorgvuldige afweging is de
keuze niet gevallen op handhaving, doch op het geven
van prioriteit aan het scheppen van nieuwe zichtlijnen
op de rivier en het natuurgebied.
Het jaar kan worden afgesloten met de constatering
dat de noodwet op de hier genoemde plaatsen niet de
slechtste wijze van aanpak is geweest. Vooral de
inschakeling van voornoemde externe deskundigen
bleek effectief, enerzijds door aanzienlijke
29
