de nieuwste theorie moet de verlegging van het rivier bed voor een deel aan bewegingen van schollen langs de grote storingen worden toegeschreven. Hoofdoorzaak blijft steeds het niveau der zee, wat in verband met de ijssmelt na de ijstijden en de vorst tijdens de ijstijden nogal varieerde. De hoogste terrassen liggen op de lijn Neufchateau - Noorbeek - Kosberg - Z. v. Ubaghsberg - Thiene - Bochholtz - Z. v. Kohlscheid - Dürwiss - Nieu- wenhagen - Ubach - Teveren - Geilenkirchen. Daarna ontstond een nieuw stroombed over Noorbeek - Margra ten - Schimmert - Brunssum - Heinsberg. Het hoog ge legen gebied van Ubaghsberg-Nieuwenhagen en de Brunsummerheide werd nooit door de Maas overspoeld. Als gevolg van een daling der westelijke schollen langs de storingen in het Noorbeker- en Meerssenergebied gleed de Maas meer en meer naar het Westen af en werd tenslotte in het tegenwoordige stroombed teruggedron gen. Tezelfdertijd bouwde ook de Geleen haar terras- senstelsel op van Heerlen tot Graetheide. De Geul vorm de een terras bij Meerssen. Aan het einde van het Diluvium zette de meanderende Maas het laagterras af, waarop zij later haar alluvium gedeponeerd heeft. Gedurende de gehele terrassentijd en ook nog voort durend daarna, vond in het achterland en langs dal flanken verwering plaats van het krijt. Het gesteente wat daarbij ontstaat, noemt men eluvium. Bij verdere verwering valt dit uiteen in grovere en fijnere elemen ten. De grovere bleven achter en vormden de kleefaar- den (bij Kunrader krijt) en verweringslemen (bij Gul- pens- en Maastrichts krijt). De fijnere delen werden verder meegevoerd en in de lager gelegen gedeelten van het terrein afgezet als lössoïden. De zo vruchtbare löss- grond hebben we dus te danken aan de krijtzee en de Maas. Uit het bovenstaande kunnen we verder concluderen, dat het reliëf van het Zuid Limburgse Landschap het gevolg is van insnijdende en eroderende werking. Deze kon niet worden genivelleerd door de sedimenten der verschil lende rivieren en beken. De afstortingen langs en over 16

Periodieken van Erfgoed Vereniging Heemschut

Heemschutserie - Boekje 1941-1954 | 1951 | | pagina 14