gebouw is versierd met speklagen en vertoont aan de hofzijde overblijfselen van hardstenen arcadegalerijen met zes rijkbewerkte zuilen en drie-kwartzuilen. Hebben we hier dus duidelijk invloed der renaissance, de hard stenen ingang met wapen is nog uitgesproken laat- gothisch. Opmerkenswaard is tenslotte het straalribge- welf in de ronde hoekkamer. De U-vormige hoeve draagt het ankerjaartal 1701. Nog verder naar het Zuiden gaande komen we in een tweetal enclaves, welke in 1661 Staats geworden zijn. GULPEN was in verband daarmede bevorderd tot hoofdstad. Hier vinden we even stroomopwaarts boven het dorp, zich met het zware geboomte prachtig afteke nend tegen de steile oostelijke oever van de Gulp, kasteel Neubourg. De naam is taalkundig kenmerkend voor het historisch internationale karakter van Zuid Limburg. Overigens herinnert hij er nog steeds aan, dat Gulpen in de 13e eeuw op de hoogte bij de alleenstaande oude kerktoren ten N. van het dorp een ander kasteel gehad heeft. Hoewel Neubourg in 1301 reeds genoemd wordt, dateert het tegenwoordige gebouw pas van het tweede kwart der 17e eeuw. Eigenaresse was toen de familie van Eijnatten, die in 1398 door huwelijk met de erf dochter van Jan van Eppenart (die in de slag bij Baes- weiler vocht) in het bezit van het landgoed was geko men. In 1557 werd Gillis van Eijnatten behalve met de reeds in 1301 gekochte lage en middelbare jurisdictie, ook met de hoge justitie beleend. De verheffing moest geschieden te 's Hertogenrade. De heerlijkheid omvatte Gulpen en Margraten. Het kasteel, dat in renaissancestijl werd opgetrokken, doet denken aan de ook 17e eeuwse kastelen Hoensbroek en Schaesberg. Het grondplan is echter ogenschijnlijk ongebruikelijk. We vinden hier niet de hoeve in het ver lengde van kasteel en voorburcht, doch rechts ernaast, gescheiden door een gracht. Beiden zijn afzonderlijk be reikbaar. Aangezien de rechtervleugel van de U-vormige voorburcht met een poort en een stenen brug echter ook rechtstreeks met de hoeve verbonden is, wordt het aan- 126

Periodieken van Erfgoed Vereniging Heemschut

Heemschutserie - Boekje 1941-1954 | 1951 | | pagina 144