32
Adam van Yianen's geboortejaar is niet met zekerheid
bekend, vermoedelijk omstreeks 1565; de kerkboeken
geven de eerste betrouwbare gegevens omtrent zijn
leven; zij melden o.a. zijn eerste huwelijk in 1593 en
zijn tweede in 1598.
De gildeboeken vertellen dat Adam in 1598 als meester
in het zilversmidsgilde te Utrecht, zijn geboorteplaats,
werd opgenomen en dat hij verscheidene keren tot de
hoofdlieden behoord heeft1).
In tegenstelling tot zijn oudere broeder bleef hij te
Utrecht, waar hij slechts indirect de invloed der Ita
lianen onderging. Was zijn ornamentale drijfwerk eerst
niet vrij van renaissance reminiscenties, na 1614 paste
hij de nieuwe vormen vrijer en meer begrepen toe; en
later wist Adam zelfs allerlei verrassende oplossingen en
variërende motieven in het glanzend metaal te drijven, zo
dat hij beschouwd werd, en nog wordt, als één der voor
naamste meesters van het kwabornament. Het grote ver
schil in stijl in het drijfwerk, gesigneerd met het mono
gram van A,V.V., was reeds allen, die zich met het
Nederlandse zilver bezig hielden opgevallen, waardoor
velen er toe kwamen twee Adam's van Vianen te ver
onderstellen.
Vergelijkt men o.m. de schaal in het Victoria Albert-
museum te Londen, die gesigneerd is en van 1612
dateert (afb. 33), met de schaal in het Centraalmuseum
te Utrecht van 1620 (afb. 32), dan valt het verschil in
stijl sterk op.
Tegenwoordig ziet men dit verschil meer als het werk
van één kunstenaar, die in de kentering der stijlen, renais
sance en barok, leefde en waarin dus zijn reliëfs en
ornamentiek van het vlakke, picturale, later naar het
bewogene, sculpturale, neigden.
In drie, eigenlijk vier groepen, als zijn gravures mede-
gerekend worden, zou het werk van Adam ondergebracht
kunnen worden. Uit de eerste jaren van zijn meester
schap is geen drijfwerk van hem bekend, wel enige gra-
Jkvr. C. H. de Jonge: Adam van Vianen. Oud-Holland 1937.
