schip, dat met volle zeilen het ruime sop gaat kiezen.
Symbool van den wereldhandel. De windvaan van
den Utrechtschen Dom vertoont St Maarten, die zijn
mantel deelt met den bedelaar. Het is het symbool
der naastenliefde. En zoo zijn er tal van levende en
sprekende voorbeelden, die de aandacht waard zijn.
Wij kennen als windvanen de laatste eeuwen niets
anders dan hanen, met hier en daar een kip er
tusschen. Onder de Maas ziet men op 15e en 16e
eeuwschc gebouwen als windvanen „wilde beesten
koppen", mogelijk om kwaad volk angst aan te
jagen en het op een afstand te houden. De wind
vaan van het Bossche Stadhuis vertoont een wilde
beestenkop. In Helvoirt wijst een hengstenboer, door
een stoeren dekhengst als windvaan op zijn stal te
zetten, zijn clientèle den weg.
Als algemeen en kosteloos amusement had 's-Her
togenbosch in de St Janskerk het spel van het laatste
oordeel, een allegorische voorstelling van het jongste
gericht, dat door een mechanische inrichting in be
weging werd gebracht. Het zou in 1543 vervaardigd
zijn door Pieter Wouters, volgens anderen door
Mathijs Serinnen of door zekeren Soerendonck, en
door dezen aan de kerk geschonken zijn. In 1854
afgebroken, werd de kast tot brandhout geslagen en
't mechaniek en het torentje met 2 gespaarde beelden
voor drie gulden aan een ijzerkoopman verkocht
(Sic transit...). Het Provinciaal Genootschap kocht
het torentje en de beelden voor 10,—, waar het nog
heden te kijk staat.
Als mechaniek van de tweede orde heeft 's-Hertogen
bosch op het stadhuis „De Perdjes". Sedert de „Perd-
jes" is op menig gebied de fantasie helaas uitgedroogd
of doodgebloed.
96
