Bij wipmolens en paltrokken treft men soms verticaal
staande op de achterzijde van de kap een fraai gesne
den „makelaar" aan, al of niet voorzien van een wind
wijzer. Ook deze makelaars zijn vaak prachtige voor
beelden van originele volkskunst. Zij zijn verwant aan
de makelaars die een onderdeel uitmaken van de dak
versiering der oude boerenhofsteden.
In de beschildering van de houten delen van de molens
is een zekere regelmaat te bespeuren. Zo is de kop van
de as bijna altijd in sterk sprekende kleuren uitgevoerd
en voorzien van een stermotief. De roeden zijn vrijwel
altijd zwart of bruin geteerd doch vlak bij de as vindt
men lichtere kleuren. In het algemeen wordt het hout
werk van de poldermolens in groen uitgevoerd, met wit
of een andere lichte kleur voor stijl- en regelwerk. De
kappen van de wipmolens zijn in Holland ook meestal
groen, soms ook ziet men een fraaie rode kleur. In
Friesland zijn deze kappen meestal niet geverfd doch
eenvoudig zwart geteerd.
Een andere verfraaiing is de geprofileerde „naald" aan
de voorzijde van de kap van een wipmolen (de borst),
welke naald in een bal of eikel eindigt. De onderzijde
van de borst is in Holland met een sierlijk gebogen lijn
afgewerkt. Het zou te ver voeren in dit betrekkelijk ge
ringe bestek op deze beschilderingen en verdere versie
ringen nader in te gaan. Het is echter zeker een rijk
arbeidsveld voor de volkskundige en we zien met be
langstelling een dissertatie op dit gebied tegemoet!
We willen niet onvermeld laten het kruirad, dat ook
vaak liefdevol is beschilderd, ook met een stermotief
voor de kop van de as, in vele bonte kleuren, met spa
ken en velgen wederom in het traditionele groen en
wit.
Evenals de oude huizen bezitten de stenen molens vaak
een gevelsteen, vermeldende het jaar van stichting en de
naam, voorzover deze niet op de baard voorkomt, en
soms voorzien van een aardig rijmpje.
59
