44
HOOFDSTUK IV
DE MOLEN IN HET LANDSCHAP
De schoonheid van de windmolen in ons Hollandse
landschap heeft altijd tot de harten van zeer velen ge
sproken. Hetzelfde vernuft dat de dijken schiep die het
water keerden, construeerde ook de molens, die het water
wegmaaiden. Hun forse en toch fraaigevormde rompen
verhieven zich in het landschap als het ware juist op
die plaatsen waar een onderbreking der horizontale
lijnen het meest welkom was, en hun machtige wieken
wentelden „voor de steile hemel om" ten bewijze van
hun rusteloze en onversaagde arbeid. Van dichtbij, met
felle wind, een krakend zuchten en steunen, een sidde
rende molen van groot geweld. Van veraf gezien, als
onderdeel van een silhouet aan de horizon, een geestig
stukje speelgoed, een beweeglijk deeltje in een slome
wereld. Niet alleen wij, doch vele buitenlanders kennen
onze zware wolkenluchten, onder een zomerzon aan
schuivend over lage polders en grillige donkere scha
duwvlekken werpend op de zo keurig verkavelde wereld.
De molen is in dit spel een onontbeerlijk element; de
malende wieken symboliseren de beweeglijkheid van
wind en wolken. Deze molenschoonheid geldt in het
bijzonder van dat deel van Nederland, waarvan de dich
ter zegt
Maar haalt men Hollands water weg,
zijn plassen en zijn vaarten,
dan is mijn land geen Holland meer,
al staat het op de kaarten
Bijzonder fraai zijn de weinige streken waar de molen
complexen van weleer nog intact zijn, zoals in de Al-
blasserwaard (Elshout) (zie afb. 13). Luchtfoto's van
deze gebieden zijn niet alleen zeer instructief, doch vaak
