Afbeelding 67. Pilaster 18e eeuw
De schouwpilasters werden vervaardigd uit stroken van
tegels. Deze werden met een doorlopende voorstelling
beschilderd, in blauw of in paarse kleur. De pilasters
moesten het aanzien hebben van houten of natuurstenen
pilasters; zij werden ter weerszijden onder de schouw-
kap tegen de muur geplaatst. Het middenvak werd op
gevuld met tegels. De tegelpilasters werden vervaar
digd in de 18e eeuw. Er komen ook voorstellingen met
wapens op voor, of de naam van de boerderij waar de
pilasters voor werden besteld. Ook komen pilasters
voor bestaande uit twee tegels breed, of de normale
hoogte van een tegel en 20 cm breed.
Afbeelding 68. Zaanse schouw 18e eeuw
De afgebeelde hangschouw met beklede schoorsteen
boezem bevindt zich in de Zaanlandse Oudheidkamer
te Zaandijk en geeft een goed voorbeeld van de toepas
sing van de tegels. De schouw werd gebruikt voor open
haardvuur, dat onder de kap op de ijzeren vuurplaat
werd gestookt. De achterwand van de schouw is be
kleed met tegels met bijbelse voorstellingen. Voor de
hoeken van het blad werden soms speciale tegels ge
bakken, in de vereiste vorm bijgeschilderd, van boven
met een voorstelling en aan de voorzijde met een golf
lijn.
Afbeelding 69. Veluwse schouw 19e eeuw
De Veluwse schouw is soberder van samenstelling en
uitvoering. De schouw is geplaatst tegen de muur, met
vooruit gebouwde pilasters, waarvan de voorzijde is
bekleed met een tegelpilaster. De boezem is bekleed
met landschaptegels, uitgevoerd in bruine kleur. Het
vuur werd eveneens op de ijzeren vuurplaat gestookt,
waarbij de rook langs de tegels naar boven trok en een
zwarte baan naliet. De gemetselde kookpot is eveneens
met tegels, in stroken geknipt, bekleed.
95
