66
Als typische Friese soorten zijn te onderkennen de te
gels met overhoekse afbeelding, voorstellende grote fi
guren en in later tijden bloemen in blauw. Deze tegels
werden overhoeks aan de muur gezet, met halve aan
de vier zijden.
Ook grote hoeveelheden speelgoedtegels zijn te Harlin-
gen en Makkum vervaardigd.
Een afzonderlijke groep zijn de bijbeltegels, die slap
van tekening zijn, met eenvoudige hoekvullingen in
blauw of paars. Deze geven ook aan welk bijbelver
haal de voorstelling betreft. Buiten deze soorten zijn de
paarse tegels met ingewikkeld gestyleerd ornament over
de gehele tegel, zonder hoekvullingen.
Deze fabrikage heeft 't het langst volgehouden, paarse
tegels te vervaardigen. Als laatste type zijn wel de
tegels, waarop alleen een roos voorkomt.
Bij de genoemde tegelschilderijen in blauw of paars,
welke in schouwen geplaatst werden, als middenstuk,
met eromheen als aanvulling de bijbelse tegels, behoor
den de z.g. randtegels. Deze zijn een halve tegel hoog
en vertonen bloemen- of vruchtenranken, met tussen de
bladeren van deze ranken vogeltjes verscholen. Deze
randtegels zijn zodanig getekend, dat het ogenschijn
lijke willekeurige ornament op elkaar aansluit. Deze
versieringen bestaan ook op hele tegels, met de andere
helft wit.
7. De laat-achttiende-eeuwse tegels
De laat achttiende eeuwse tegels hebben een meer alge
meen cachet. Men herkent wel de zeer goed uitgevoerde
schilderingen, welke men dan gaarne Delfts noemt,
maar overigens is moeilijk uit te maken, waar ze van
daan komen. De tegelindustrie heeft een algemeen Ne
derlands aanzien gekregen. Utrecht heeft nooit bekend
heid gehad voor schone oude tegels; te Utrecht werden
tot op onze tijd tegeltjes gemaakt, de fabriek Bavesteyn.
